Hành quân Lam Sơn 719 – Trận Hạ Lào 1971 – Operation Lam Son 719 in Laos P3
Nhiều chuyên gia sau này đánh giá Chiến dịch Lam Sơn 719 – còn gọi là cuộc Hành Quân Lam Sơn 719 hay trận Hạ Lào 1971 là một chiến dịch sai lầm ngay cả từ khi bắt đầu
Sau khi đến được Tchepon, tướng Abram khuyên tổng thống Thiệu và tướng Lãm nên tăng quân cho Lào, cố gắng duy trì ở trục đường 9 – bản Đông – Tchepon để gây áp lực lên tuyến hậu cần của quân Giải Phóng. Tuy nhiên, Thiệu và Lãm cho rằng, mục tiêu chính trị đã đạt được, quân VNCH cũng không còn lực lượng trừ bị để tăng viện trong khi quân GP không có dấu hiệu suy giảm và đặc biệt lo ngại nếu tuyến đường 9 bị cắt đứt thì toàn bộ lực lượng đóng ở Bản Đông và Tchepon sẽ đối diện nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn. Cuối cùng, Thiệu ra lệnh rút quân và chấm dứt trận Hạ Lào 1971
Cuộc rút quân đã trở thành thảm họa khi các đơn vị quân VNCH có cảm giác bị bỏ rơi, họ ném bỏ vũ khí và cố gắng thoát thân càng nhanh càng tốt. Nhiều trường hợp trực thăng khi đáp xuống để bốc các quân sĩ để rút về, các người khác cố sức bám theo cố gắng leo lên trực thăng hoặc bám càng trực thăng dưới áp lực của pháo quân Giải Phóng. Nhiều người do mõi tay đã bị rơi xuống đất hoặc trực thăng bị quá tải không cất cánh nổi.
Ngày 20 tháng 3, quân VNCH rút khỏi Bản Đông, các đợt rút khỏi khỏi các cứ điểm đều trả giá đắt khi các tuyến rút quân đều bị phục kích, tinh thần quân VNCH xuống rất thấp
Nhiều người thắc mắc vì sao quân Mỹ không tham chiến cuộc hành quân Lam Sơn 719 ở Hạ Lào ?. Đó là vì trước đó, lưỡng Viện Mỹ đã thông qua điều khoản Cooper-Church (revised Cooper-Church amendment), được chính thức gọi là sắc luật Public Law 91-652, có hiệu lực từ ngày 5-1-1971. Điều luật này giới hạn hoạt động quân sự của Mỹ ở Lào và Campuchia
Sau này, nhiều chính trị gia và chuyên gia quân sự đánh giá, cuộc hành quân Lam Sơn 719 đã bị hỏng ngay từ lúc đầu với những nguyên nhân sau :
- Quân đội VNCH đã quá quen với sự chiến đấu có sự hỗ trợ của quân đội Mỹ nên ngỡ ngàng khi đơn độc chiến đấu
- Tinh thần chiến đấu của quân đội VNCH không cao khi thấy thiếu quân đội Mỹ tham chiến và bất ngờ khi bị tấn công với lực lượng xe tăng T-54 của quân Giải Phóng
- Phối hợp giữa không quân Mỹ và quân đội VNCH không tốt dẫn đến những đợt không kích không hiệu quả
- Bất đồng giữa những tướng lĩnh chiến trận VNCH điển hình là tướng tư lệnh dù Dư Quốc Đống và tướng chỉ huy chiến dịch Hoàng Xuân Lãm
- Đường 9 quá xấu, không thích hợp cho việc sử dụng xe tăng và thiết giáp
- Mạng lưới phòng không dày đặc khiến việc sử dụng trực thăng bị tổn thất nặng nề
- Kế hoạch dựa trên sự đánh giá quân Giải Phóng không đủ lực lượng và vũ khí dự trữ để chống cự nên chiến dịch thất bại khi lực lượng tham chiến của quân Giải Phóng đông hơn nhiều lần
- Sức chiến đấu quá tốt của quân Giải Phóng khiến tướng lĩnh Mỹ và VNCH phải khâm phục
Xem lại Chiến dịch Lam Sơn 719 – Trận Hạ Lào 1971 – Operation Lam Son 719 in Laos P1
Xem lại Chiến dịch Lam Sơn 719 – Trận Hạ Lào 1971 – Operation Lam Son 719 in Laos P2
