Trận Ngok Ta Vak – Battle of Ngok Tavak 1968 là trận đánh diễn ra ở tiền đồn Ngok Tavak và là trận đánh thuộc trận đánh Khâm Đức năm 1968
Tiền đồn Ngok Tavak (Ngok Ta Vak) nằm trên đồi cao 738m cách căn cứ Khâm Đức 7km hướng Tây Nam được quân Mỹ thành lập nhằm hỗ trợ cho trại đặc biệt Khâm Đức phía bắc tỉnh Quảng Tín thuộc vùng I Chiến Thuật. Tiền đồn được phòng thủ bởi Đại Đội tác chiến lưu động số 11 của Úc – 11th Mobile Strike Force (MSF) cùng 33 lính Thủy Quân Lục Chiến Mỹ của tiểu đoàn 2 thuộc trung đoàn 13 TQLC
Đại Đội tác chiến lưu động số 11 Úc do Đại úy John White cùng 2 Chuẩn úy là Frank Lucas và Don Cameron thuộc đội Huấn Luyện Quân Sự Úc ở Việt Nam – Australian Army Training Team Vietnam (AATTV) chỉ huy có 8 lính thuộc lực lượng Đặc Biệt Mỹ và 173 binh sĩ thuộc lực lượng Dân Sự Chiến Đấu người Việt Nam và người Nùng . Sau đó được tăng cường thêm 33 lính TQLC Mỹ
Tuy đồn Ngok Ta Vak dùng để hỗ trợ căn cứ Khâm Đức nhưng đường đi từ Khâm Đức đến Ngok Ta Vak rất khó khăn. Việc tiếp tế cho Ngok Ta Vak lẫn Khâm Đức phụ thuộc hoàn toàn vào đường không vận. Thêm vào đó, chỉ có 31% máy bay vận tải hạng nặng của Thủy Quân Lục Chiến ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu
Diễn biến trận Ngok Ta Vak
Rạng sáng ngày 10 tháng 5, trung đoàn 1 quân Giải Phóng tấn công trại Ngok Ta Vak. Đại úy John White ra lệnh báo động. Trung Úy Bob Adams phụ trách pháo 105mm không thể pháo kích do thiếu đạn chống bộ binh. Một số binh sĩ người Thượng làm phản đã đến cửa trại phía Đông Nam và yêu cầu mở cửa để tiến vào. Nhưng khi cửa mở, họ lập tức ném lựu đạn và quân Giải Phóng tràn vào. Quân Giải Phóng lập tức phân tán các lính Mỹ và Úc thành nhiều cụm chiến đấu 2-3 người và lính Mỹ và Úc mất liên lạc với nhau. Các toán lính Mỹ và Úc phải rút xuống các hầm chỉ huy. Quân Giải Phóng thả hơi Gas cay nhưng gió làm hơi tản mát đi. Máy bay gunship AC-47 Spooky bay đến và bắn liên tục vào quân Giải Phóng. Đến 05:30, quân Mỹ và Úc đã dần chiếm lại trại Ngok Ta Vak . Đại úy John White đánh điện yêu cầu chi viện. Bộ Chỉ Huy nhóm 5 Lực Lượng Đặc Biệt đã ra lệnh cho đại úy Eugene Makowski là chỉ huy Đại Đội tác chiến lưu động số 12 bay đến Khâm Đức để đến tăng cường trại Ngok Ta Vak. Quân Giải Phóng bắt đầu rút về hướng Khâm Đức
Đến sáng ngày 10, quân Úc và Mỹ tổ chức phản công và chiếm lại gần hầu hết trại Ngok Ta Vak và bắt đầu tổ chức di tản thương binh. Đội tác chiến lưu động số 12 cũng dùng 4 chiếc trực thăng CH-46 Sea Knight để bay đến tăng cường cho trại Ngok Ta Vak
Đến 9h:30, 4 chiếc trực thăng CH-46 Sea Knigh bay đến trại Ngok Ta Vak và thả xuống đại úy Eugene Makowski cùng 45 binh sĩ của Đại Đội tác chiến lưu động số 12 . Quân Giải Phóng bắn trúng 1 chiếc CH-46 Sea Knight khiến bị hỏng máy phải đáp xuống. Chiếc thứ 2 bị trúng tên lửa vác vai và hỏng lập tức. Chiếc thứ 3 và 4 không thể đáp xuống và bay vòng bên trên. Trận Ngok Ta Vak đang trở nên tồi tệ đối với quân Mỹ và Úc
Đại Úy White và Makowski xem xét tình hình thấy các binh sĩ đã kiệt sức, đường tiếp tế bằng máy bay bị khống chế, đạn dược và nước uống gần cạn nên đã tổ chức di tản về hướng Khâm Đức. Các thứ không cần thiết bị bỏ lại và phá hủy kể cả chiếc trực thăng CH-46 Sea Knight bị hỏng máy. Xác binh sĩ tử trận bị bỏ lại. Cuộc di tản được thực hiện thoát khỏi vòng vây của quân Giải Phóng. Khi đi được nửa đường, đại úy White ra lệnh phát quang để làm bãi đáp trực thăng, khi trực thăng đến, cuộc hỗn loạn diễn ra khi các binh sĩ Nùng và lính Mỹ tranh nhau lên trực thăng. Đến 20:00, cuộc di tản hoàn tất. Trận Ngok TaVak kết thúc
Tổng kết trận Ngok Ta Vak
Trong trận Ngok Ta Vak, Mỹ chết 12 người cùng 1 số binh sĩ Nùng, 23 lính Mỹ cùng 29 binh sĩ Nùng bị thương. Mất căn cứ Ngok Ta Vak, trại Khâm Đức trở nên bị cô lập và cũng bị mất sau đó không lâu
