Trận Đức Lập – Battle of Duc Lap 1968 trong chiến tranh Việt Nam diễn ra khi quân Bắc Việt tấn công vào trại thuộc lực lượng Chiến Đấu Dân Sự CIDG là trại Đức Lập (A-239 ) từ ngày 24 đến ngày 27 tháng 8 năm 1968
Trại lực lượng đặc biệt Đức Lập, A-239 là một tiền đồn biên phòng, cách thị xã Ban Mê Thuột khoảng 60km về hướng tây nam và cách biên giới Việt Nam – Campuchia khoảng 5km. Khi các trại Lực Lượng Đặc Biệt tại Đức Lập bị tấn công. Thời điểm đó có mười hai lính mũ nồi xanh (Green Berets) người Mỹ bao gồm ba chuyên viên kiểm thính Morse. Sáu lính thuộc Lực lượng Đặc biệt Việt Nam Cộng Hòa, một trung đội Trinh sát người Thượng với 35 người, 1 đội quân cảnh người Thượng giữ cổng gồm 17 người và 220 người Thượng thuộc Dân sự chiến đấu gồm: 163 người thuộc đại đội 1 và 2 đóng trên đồi chính và 57 người Thượng thuộc đại đội 3 và 4 đóng trên ngọn đồi nhỏ ở phía bắc của trại. Đó là tổng cộng 290 binh sĩ sẵn sàng cho phòng thủ.
Kế hoạch của quân Giải Phóng trước trận Đức Lập
Trong giai đoạn III của cuộc Tổng Tiến Công và Nổi Dậy Tết Mậu Thân 1968, tướng Văn Tiến Dũng đánh giá chiến trường Tây Ninh là trọng điểm còn chiến trường Tây Nguyên là phụ. Sư đoàn 1 Bắc Việt chịu trách nhiệm chiếm trại Đức Lập sau đó tiến quân lên hướng Đông Bắc nhằm uy hiếp Buôn Mê Thuột, trung đoàn 24 chịu trách nhiệm cắt đường 14 giữa Buôn Mê Thuột và Pleiku. Trung đoàn 95C và 101D sẽ đánh lạc hướng ở biên giới dọc theo Kontum
Diễn biến trận Đức Lập
Tối ngày 23, trung đoàn 66 và tiểu đoàn 200 Đặc Công của Bắc Việt tiến đến áp sát trại Đức Lập trong khi trung đoàn 320 Bắc Việt án ngữ phía Đông Bắc nhằm ngăn chận quân Miền Nam và Mỹ cứu viện
Giữa khuya rạng sáng ngày 24, 2 tiểu đội Đặc Công Bắc Việt cắt hàng rào thép gai và xâm nhập bên trong, ném lựu đạn và thuốc nổ và các công sự chiến đấu, cùng lúc đó, quân Bắc Việt nổ súng tấn công. 1 cố vấn Mỹ bị chết và 5 người Mỹ khác vị thương khi trúng lựu đạn. Góc phía Bắc trại bị xâm nhập. 1 máy bay AC-47 Spooky được gọi đến để chi viện hỏa lực và bắn xối xả vào trận địa súng cối và súng máy của quân Bắc Việt
Về phía quân Mỹ, họ đã nhanh chóng ứng phó với diễn biến trận Đức Lập, sau khi hội ý với tư lệnh sư đoàn 23 ở Buôn Ma Thuột, thiếu tướng William R. Peers – Chỉ Huy Lực Lượng Dã Chiến số 1 đã ra lệnh đưa tiểu đoàn 4 thuộc trung đoàn 503 bộ binh từ Tuy Hòa lên Buôn Ma thuột để thành lập Chiến Đoàn Spoiler – Task Force Spoiler do trung tá Herbert J. McChrystal chỉ huy. Chiến đoàn Spoiler sẽ còn được tăng cường lữ đoàn 2 thuộc sư đoàn 4 bộ binh do thiếu tướng McChrystal chỉ huy, chi đoàn 1 của trung đoàn 10 thiết giáp, 2 chi đội thuộc chi đoàn 7 thiết đoàn 17 thiết giáp ngoài ra, còn có 7 pháo đội để tăng cường hỏa lực. Sư đoàn 23 bộ binh VNCH sẽ điều trung đoàn 47 từ Phú Yên lên Buôn Ma thuột và điều 2 tiểu đoàn của trung đoàn 45 đến Đức Lập. Cùng lúc đó, 1 số trực thăng thả 1 số đơn vị thuộc lực lượng đặc biệt Mike Force đến trại Đức Lập
Sáng ngày 24, trực thăng bay đến thả các đơn vị Mike Force phía Bắc trại Đức Lập, súng máy phòng không của quân Bắc Việt bắn ác liệt làm rơi 4 trực thăng UH-1. Lúc này trận Đức Lập ngày càng ác liệt, quân Giải Phóng liên tục pháo kích và tấn công nhiều đợt. Trại được thiết lập trên 2 quả đồi và quân Giải Phóng đã chiếm được ngọn đồi phía Bắc và khu vực yên ngựa giữa 2 đồi và chỉ còn cách hầm chỉ huy của trại khoảng 50m nhưng các binh sĩ Mỹ cùng người Thượng chống trả quyết liệt nên quân Giải Phóng không chiếm được hầm. 1 chiếc máy bay F-100 Super Sabre bị bắn rơi, viên phi công nhảy dù và được cứu thoát. Đến trưa, 2 tiểu đoàn thuộc trung đoàn 45 VNCH được thả xuống gần trại Đức Lập và cũng thiệt hại 2 trực thăng. Đến chiều tối, lại có 2 đại đội thuộc Mike Force được thả xuống phía Nam trại Đức Lập
Ngày 25, quân Bắc Việt lại tiếp tục tấn công quyết chiếm hầm chỉ huy. Binh sĩ người Thượng chỉ còn 61 người đã cố gắng tử thủ . Máy bay AC-47 Spooky tùy chiếc được trang bị 3 súng máy M134 Minigun 6 nòng 7.62mm hoặc 10 khẩu súng máy 7.62mm Browning có sức bắn đến 6.000 viên / phút đã tỏ ra cực kỳ hữu hiệu khi yểm trợ bộ binh trên mặt đất. Lúc này, tiểu đoàn 2 của trung đoàn 45 VNCH đã đẩy lùi quân Bắc Việt khỏi làng Đức Lập gần kề và ở trại Đức Lập, quân phòng thủ chỉ còn giữ được một số vị trí ở phía Nam trại. 2 đại đội của lực lượng Mike Force cùng pháo đội A của tiểu đoàn 4 trung đoàn 42 pháo binh được không vận đến phía Nam trại đã tổ chức đánh ngang sườn quân Giải Phóng và đẩy lùi quân Bắc Việt lùi về ngọn đồi phía Bắc
Ngày 26, tiểu đoàn 2 Việt Nam Cộng Hòa cùng các lực lượng Mike Force tấn công ngọn đồi phía Bắc và chiếm lại được ngọn đồi. Đến ngày 27, trận Đức Lập chấm dứt
Tổng kết trận Đức Lập
Phía Mỹ chết 7 lính cố vấn, phía lính Việt Nam Cộng Hòa và binh sĩ người Thượng chết 107 người , 238 người bị thương. Phía quân Giải Phóng ước tính có hơn 700 người chết và bị thương chủ yếu do pháo và máy bay oanh kích
