Xe tăng Centurion – Centurion tank là xe tăng chủ lực do Anh sản xuất và là xe tăng chính của của binh lính Hoàng Gia Úc sử dụng và đã tỏ ra là 1 vũ khí cực kỳ lợi hại trong chiến tranh Việt Nam
Quân đội Anh đã phát triển xe tăng Centurion từ những năm 1943 và bắt đầu sản xuất từ tháng 1 năm 1945 nhưng không kịp tham chiến thế chiến thứ 2. Năm 1950, xe tăng được quân Anh sử dụng trong vai trò của lực lượng Liên Hiệp Quốc trong chiến tranh Triều Tiên và được quân đội Hoàng Gia Úc sử dụng trong chiến tranh Việt Nam
Thuở ban đầu, phiên bản xe tăng Centurion Mk I được trang bị pháo 77mm và 1 pháo 20mm và được phủ lớp thép dày 76mm, xe tăng tỏ ra có tính cơ động cao. Những tấm thép lõm phía trước tỏ ra hiệu quả rất cao. Phiên bản cải tiến Centurion Mark II được trang bị pháo 84mm và lúc này, pháo phòng không 20mm tỏ ra không hiệu quả khi chống lại bộ binh và được thay bằng súng máy Besa. Phiên bản Mk III được trang bị hệ thống ổn định pháo, cho phép bắn chính xác ngay cả khi đang di chuyển. Từ năm 1959, các phiên bản sau, xe tăng lại được nâng cấp với pháo 105mm
Năm 1967 trong chiến tranh Việt Nam, tiểu đoàn đoàn thiết kỵ Hoàng Gia Úc số 1 thuộc quân đoàn thiết giáp Úc – Royal Australian Armoured Corps (RAAC) được cải biến thành chi đoàn A thuộc trung đoàn thiết kỵ ở Việt Nam được trang bị các xe bọc thép chở quân M-113 APC tỏ ra rất hiệu quả trong các cuộc hành quân nhưng lại không hiệu quả khi tác chiến ở rừng rậm. Chính phủ Úc dưới sự chỉ trích của Quốc Hội, ngày 24 tháng 2 năm 1968 đã gửi 1 tiểu đoàn xe tăng Centurion đến chiến trường Việt Nam và được biên chế thành tiểu đoàn C đặt bộ chỉ huy ở căn cứ Núi Đất thuộc Vùng III Chiến Thuật
Đại tá Donald Dunstan, cựu sĩ quan thời thế chiến thứ 2 được cử làm Phó Chỉ Huy lực lượng xe tăng và bộ binh Úc ở Nam Việt Nam khi thiếu tướng Ronald Hughes vắng mặt. Ông đã ra lệnh mang xe tăng Centurion từ căn cứ Núi Đất đến căn cứ Coral và Balmoral và tin tưởng rằng, đây là những yếu tố then chốt chưa từng sử dụng và trong cuộc hành quân Coral Balmoral – Battle of Coral–Balmoral,lực lượng đặc nhiệm số 1 Úc – 1st Australian Task Force (1 ATF) đã khiến trung đoàn 141 và 165 quân Giải Phóng tổn thất lớn với 267 người chết, 11 tù binh, thu giữ 36 vũ khí cộng đồng, 112 vũ khí cá nhân
Tháng 5 năm 1968, thêm 1 đại đội xe tăng Centurion được thành lập. Tháng 9 năm 1968, tiểu đoàn C được biên chế với 4 đại đội xe tăng . Mỗi đại đội có 4 chiếc. Đến năm 1969, tiểu đoàn B thuộc trung đoàn 3 thiết kỵ, tiểu đoàn A thuộc trung đoàn 1 thiết giáp, tiểu đoàn B thuộc trung đoàn 1 thiết giáp, tiểu đoàn C thuộc trung đoàn 1 thiết giáp thay nhau tham chiến ở Việt Nam. Ngày 5-6 tháng 6 năm 1969, quân Úc với sự yểm trợ của những chiếc Centurion đã thắng trận Bình Ba ở tỉnh Phước Tuy và làm thiệt hại nặng trung đoàn 33 Quân Giải Phóng.
Khởi đầu với 26 chiếc Centurion, sau 3 năm rưỡi chiến đấu, đã sử dụng 56 chiếc xe tăng Centurion trong chiến tranh Việt Nam, có 42 chiếc bị hư hỏng và có 6 chiếc không sửa chữa được đồng thời có 2 kíp lái tử trận
Các xe tăng Centurion sau vài tuần tham chiến ở Việt nam đã có kinh nghiệm tháo các tấm chắn hai bên xe nhằm không bị cuốn lá cây, cành cây và sình bùn vào các bánh xích. Mỗi xe mang theo 62 viên đạn 105mm, 4.000 viên đạn 12,7mm, 9.000 viên đạn 7,62mm
Thông số kỹ thuật
- Chiều dài : 9,8m
- Chiều ngang : 3,38m
- Chiều cao : 3,01m
- Trọng lượng : 51 tấn
- Giáp dày : 51-105mm
- Tốc độ tối đa : 35km/h
- Bán kính hoạt động : 450 km
- Kíp lái đoàn : 04 người (Chỉ huy, pháo thủ, nạp đạn, lái xe)
Vũ khí
- 1 x pháo 105mm L7
- súng máy 7,62mm đồng trục
- Súng máy 12,7mm
