Năm 1972, quân Bắc Việt mở chiến dịch Xuân Hè 1972 mà chính sử còn gọi là Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 tấn công vào miền Nam Việt Nam – Easter Offensive 1972
Tôi tìm được tài liệu có tên “Easter Offensive 1972” này từ Cục Lịch Sử Chiến Tranh thuộc Bộ Quốc Phòng Mỹ do đại tá Willia E. Le. Gro chủ biên dưới quyền của chuẩn tướng James L. Collins Jr. . Tài liệu viết khá rõ về chiến dịch Xuân Hè 1972 hay còn gọi Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 – Easter Offensive 1972 với cái nhìn khá khách quan. Do dịch lại theo đúng từ của tài liệu nên có dùng từ ngữ “Việt Cộng”, “Việt Nam Cộng Hòa”, “Bắc Việt”, … Xin giới thiệu cùng bạn đọc
CHƯƠNG I
Từ cuộc nổi dậy đến chiến tranh quy ước
Ngày 30 tháng 3 năm 1972, 3 sư đoàn quân Bắc Việt tấn công với sự yểm trợ của pháo hạng nặng cùng các đơn vị thiết giáp đã băng qua khu Phi Quân Sự DMZ tấn công vào miền Nam . Từ phía Bắc và phía Tây, họ nhanh chóng tràn ngập các vị trí tiền đồn mỏng manh do sư đoàn 3 VNCH trấn thủ. Ba ngày sau đó, ở vùng 3 Chiến Thuật, ba sư đoàn Bắc Việt khác sau khi chiếm thị trấn Lộc Ninh sát biên giới Campuchia, đã tấn công vào An Lộc cách Sài Gòn khoảng 108km về hướng Bắc . Ngày 14 tháng 4, lại hai sư đoàn Bắc Việt khác đã tấn công thị trấn Kontum ở Vùng 2 Chiến Thuật do sư đoàn 22 VNCH trấn giữ khu vực trải dài từ Kontum đến Bình Định
Trong vòng 2 tuần lễ trước ngày lễ Phục Sinh, quân Bắc Việt với quân số 10 sư đoàn đã mở đồng thời 3 mặt trận . Lần đầu tiên, quân Giải Phóng mở cuộc tấn công quy ước với kết hợp nhiều binh chủng cùng sự yểm trợ mạnh mẽ của lực lượng pháo binh. Đây là cuộc tấn công lớn nhất của quân Bắc Việt từ khi chiến tranh Việt Nam nổ ra và do mốc thời gian nên phương Tây gọi là cuộc tấn công Lễ Phục Sinh – Easter Offensive . Từ việc đánh giá quy mô lẫn chiến thuật của cuộc tấn công, có thể xem đây là sự khởi đầu của chiến thuật và mô hình cuộc chiến mới mà họ đã từng áp dụng trong lịch sử chiến tranh Việt Nam
Trước năm 1960, quân Giải Phóng chủ yếu sử dụng các đơn vị nhỏ nhằm phá hoại các hoạt động xây dựng quốc gia của chính phủ miền Nam. Họ thường sử dụng các chiến thuật đánh nhanh rút lẹ, ám sát, bắt cóc, tống tiền, … Từ khởi đầu với quy mô tiểu đoàn vào năm 1960, họ đã nhanh chóng phát triển đến quy mô nhiều tiểu đoàn vào năm 1961. Để chống lại sự đe dọa này, chính phủ Việt Nam đã tăng cường binh lực chính quy lẫn phụ trợ còn gọi là Địa Phương Quân và Dân Quân và bắt đầu các hoạt động bình định. Lúc này, Mỹ cũng gia tăng các viện trợ quân sự và lực lượng cố vấn và sự kết hợp của Mỹ và miền Nam Việt Nam đã làm suy giảm các hoạt động của Việt Cộng
Tình hình rối loạn chính trị với cuộc đảo chính ở miền Nam Việt Nam bằng cuộc lật đổ chính phủ Ngô Đình Diệm và kết thúc sự hỗn loạn vào cuối năm 1964 đã làm suy yếu quân đội VNCH. Ở vùng nông thôn, chính sách Ấp Chiến Lược đã bị Việt Cộng phá vỡ . Sự mất mát vũ khí với tỉ lệ cao đến mức báo động. Nhiều đơn vị Địa Phương Quân và Dân Quân ở nơi hẻo lánh đã lẫn trốn mỗi khi chạm súng với Việt Cộng
Cuối năm 1964, nhiều tiểu đoàn Việt Cộng đã họp thành trung đoàn và thành sư đoàn. Cán cân quân sự bắt đầu có sự chuyển biến, đáng kể nhất là trận Bình Giã năm 1964 ở phía Đông Sài Gòn . Trong trận này, quân Việt Cộng đã tiêu diệt 1 tiểu đoàn Biệt Động Quân và 1 tiểu đoàn Thủy Quân Lục Chiến cũng như đánh thiệt hại nặng lực lượng thiết giáp đến giải cứu. Đây là trận đầu tiên mà Việt Cộng đã ở lại trận địa sau trận đánh chứ không rút lui. Đối với quân đội VNCH, đây là sự báo hiệu chuỗi ngày khó khăn gấp bội mới đang đến
Đầu năm 1965, quân đội chính quy Bắc Việt bắt đầu được đưa vào Nam. Trung đoàn đầu tiên là trung đoàn 95 đã đến Kontum tháng 12 năm 1964, sau đó là trung đoàn 32 và trung đoàn 101 đến miền Nam vào đầu năm 1965
Giữa năm 1965, quân đội VNCH tổn thất với mức độ trung bình 1 tiểu đoàn và mất 1 thị trấn trong 1 tuần. Mức độ khủng hoảng nghiêm trọng đến độ Mỹ phải đưa lực lượng chiến đấu đến tham chiến để ngăn quân đội VNCH sụp đổ. Sau đó, lực lượng đồng minh cũng đưa quân tham chiến và đến tháng 8 năm 1965, Mỹ mở các chiến dịch Tìm và Diệt . Cuối năm 1965, sư đoàn 9 Việt Cộng đã tấn công và đánh thiệt hại nặng trung đoàn 7 VNCH tại khu vực đồn điền cao su Michelin phía Bắc Sài Gòn
Nhờ sự hỗ trợ của quân Mỹ và Đồng Minh, quân đội VNCH bắt đầu được củng cố và tái thiết . Trong năm 1966 và 1967, quân VNCH cùng quân Mỹ mở nhiều chiến dịch hành quân với mục đích là tấn công các căn cứ, mật khu, … của Việt Cộng, giành lại các thị trấn dân cư, … hỗ trợ các chương trình bình định . Các chiến khu C, chiến khu D, các căn cứ phía Tây của Kontum, Pleiku, phía Bắc Quảng Trị, … của Việt Cộng lần lượt bị tấn công. Trong giai đoạn này, Việt Cộng bị tổn thất nặng, nhiều khu vực dân cư, căn cứ bị xóa bỏ và bị VNCH giành lại. Các đơn vị du kích Việt Cộng và quân chính quy Bắc Việt không còn phối hợp được với nhau và kết quả là bị suy yếu trầm trọng
Trong năm 1967, quân Bắc Việt cố gắng mở nhiều cuộc tấn công ở khu vực Phi Quân Sự và khu vực biên giới Campuchia thuộc Vùng I Chiến Thuật nhưng sâu vào bên trong lãnh thổ miền Nam, họ chẳng có hoạt động nào đáng chú ý . Để khắc phục tình trạng trên, phía Hà Nội quyết định phải có trận tấn công lớn để giành lại thế chủ động trên chiến trường
Cuối năm 1967, các tin tình báo cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ về sự chi viện và đưa người cũng như trang thiết bị từ Bắc vào Nam dọc theo tuyến đường mòn Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, các tin tức này đã được phía chính phủ Sài Gòn đón nhận khá thờ ơ. Các biện pháp đối phó chỉ là sự gia tăng canh phòng ở các khu vực xa xôi chứ không phải những nơi trung tâm thị trấn, đô thị, … Như thường lệ, lệnh ngừng bắn được ban bố để người dân Việt Nam đón Tết truyền thống của dân tộc
Bất thình lình, Việt Cộng tấn công khắp nơi, ở gần như mọi thành phố, thị trấn, … trên cả nước trong khi binh sĩ VNCH và người dân miền Nam đang đón Tết. Ngay từ lúc đầu, Việt Cộng đã tổ chức cuộc tấn công lớn nhất từ trước đến nay với quân số khoảng 84.000 binh sĩ. Các cuộc tấn công bằng hỏa lực, đặc công, … diễn ra tại 36 trên 44 trung tâm thị trấn của tỉnh, 5 trên 6 thành phố chính, 62 trên 242 thị trấn nhỏ . Đây cũng là lần đầu tiên người dân ở thị trấn dân cư nếm trải cuộc chiến thực sự. Tuy bị bất ngờ, nhưng quân đội VNCH dưới sự yểm trợ của Mỹ và đồng minh đã phản ứng nhanh chóng và mạnh mẽ, họ nhanh chóng giành lại toàn bộ những thị trấn bị tấn công và mất kiểm soát ngoại trừ trận đánh ở Huế và vài nơi ở Sài Gòn cần mất nhiều thời gian để đánh bất Việt Cộng
Xem tiếp : Mùa hè đỏ lửa năm 1972 – Easter Offensive 1972 – P2
