Chiến dịch Campuchia 1970 – Cambodian Incursion – Cambodian Campaign là cuộc tấn công của liên quân Mỹ và Việt Nam Cộng Hòa vào lãnh thổ Campuchia nhằm truy quét Trung Ương Cục Miền Nam cùng các kho tàng, vũ khí, … của miền Bắc chi viện miền Nam theo đường mòn Hồ Chí Minh
Đây là tài liệu của Trung Tâm Lịch Sử Quân Đội thuộc Bộ Quốc Phòng Mỹ . Xin lược dịch cùng bạn đọc . Để sát với tài liệu, tôi vẫn dùng từ “Việt Cộng” như tài liệu dùng để chỉ quân Giải Phóng hoạt động ở miền Nam và “quân Bắc Việt” là quân từ Hà Nội đưa vào
CHƯƠNG I
TÌNH HÌNH TRƯỚC CUỘC TẤN CÔNG
Tình hình miền Nam diễn biến ngày càng căng thẳng theo chiến tranh. Năm 1965 Mỹ bắt đầu đưa quân vào Việt Nam tham chiến nhằm cứu vãn chính quyền miền Nam đang ngày càng thất thế trước sự tấn công của Việt Cộng. Được sự hỗ trợ của quân đội Mỹ, quân đội Việt Nam Cộng Hòa mở nhiều đợt phản công và xoay ngược tình thế. Để cứu vãn tình hình, miền Bắc mở cuộc tấn công lớn vào năm 1968 gọi là cuộc Tổng Tiến Công và Nổi Dậy Tết Mậu Thân 1968 tuy nhiên đó là sự thất bại chiến lược khi mất lượng lớn binh sĩ cùng hệ thống du kích, kho tàng, … Chính quyền miền Nam giành lại được nhiều khu vực bị mất, các khu dân cư, … Tuy nhiên Hà Nội lại chiến thắng về mặt tuyên truyền khi phong trào phản chiến ở Mỹ dâng cao, tổng thống Johnson ra lệnh hạn chế ném bom từ ngoài vĩ tuyến 19 từ ngày 3 tháng 3 năm 1968 và tuyên bố không ra ứng cử tổng thống nhiệm kỳ 2 . Tháng 4 năm 1968, miền Bắc và Mỹ bắt đầu tiến hành đàm phán hòa bình.
Lúc này, Bộ Tổng Tham Mưu VNCH đã đề xuất tăng cường binh sĩ lên 820.000 người và được sự hỗ trợ của Mỹ, các vũ khí mới như súng M16, súng chống tăng LAW, súng máy M60, … bắt đầu được trang bị cho binh sĩ VNCH. Các trang thiết bị được tăng cường nhiều hơn như xe tăng M41, máy điện đàm AN/PRC-25 , pháo 105mm, … cũng được tăng viện nhiều hơn để bù đắp cho các tổn thất trong năm 1968 cũng như trang bị cho các đơn vị tân lập
Đầu năm 1969, đàm phán Paris đầu tiên được tiến hành với sự tham gia của Mỹ, Việt Nam Cộng Hòa, chính phủ miền Bắc Việt Nam và Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc – NLF. Cuộc đàm phán thất bại do phía miền Bắc Việt Nam và Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc lợi dụng cuộc đàm phán như là cuộc tuyên truyền. Họ yêu cầu Mỹ rút hoàn toàn khỏi Việt Nam và thay đổi hoàn toàn chính phủ miền Nam và không đồng ý cho cho dân miền Nam tự lựa chọn chế độ
Ngày 8 tháng 6 năm 1969, các bên gặp lại ở hội nghị có tên “Hội Nghị Miday” – “Midway conference” . Lúc này tổng thống Mỹ Nixon cùng phía Việt Nam Cộng Hòa nhấn mạnh yếu tố đầu tiên chính là “Tự quyết và không có sự can thiệp từ bên ngoài”. Tổng thống Nixton cũng tuyên bố rút đợt đầu 25.000 binh sĩ Mỹ ra khỏi Việt Nam và thực hiện chương trình “Việt Nam hóa” – “Vietnamization”
“Chương trình Việt Nam hóa” là tăng cường hỗ trợ vũ khí và hiện đại hóa quân đội Việt Nam Cộng Hòa. Chương trình này thực tế đã bắt đầu từ năm 1968 và là sự kế thừa của của chương trình được tái cấu trúc quân đội Việt Nam Cộng Hòa có tên “Midway package”. Chương trình này được Bộ Quốc Phòng Mỹ đồng ý và hỗ trợ sau khi diễn ra hội nghị Midway nhằm nâng quân số VNCH lên 953.673 người vào năm 1970 và 992.837 người vào năm 1971. Chương trình này nhằm hỗ trợ và nâng cao sức chiến đấu của quân đội VNCH để họ có thể tự bảo vệ quốc gia sau khi quân Mỹ rút khỏi Việt Nam . Ngoài ra, chương trình này còn hỗ trợ về Không Quân, Hải Quân, Hậu Cần, Địa Phương Quân và Dân Quân. Cuối năm 1969, lực lượng Địa Phương Quân về cơ bản được trang bị vũ khí giống như các đơn vị chính quy VNCH
Sau năm 1968, để khai thác sự thắng lợi của trận đánh Tết Mậu Thân 1968, chính phủ Sài Gòn đã mở chương trình bình định kéo dài 3 tháng vào cuối năm 1968 để truy quét Việt Cộng. Chương trình này được lặp lại vào năm 1969. Kết quả là việc kiểm soát dân chúng đã tăng từ 67,2% trước khi diễn ra Tết Mậu Thân 1968 đã tăng lên thành 92%. Ngược lại, sau Tết 1968, số binh sĩ quân Giải phóng đào ngũ và quy thuận về chính phủ tăng lên 43.000 người so với 23.000 trước đó. Chính phủ cũng hỗ trợ tái định cư cho trên 1.5 triệu người di tản do chiến tranh. Đáng kể nhất là chương trình Tự Vệ đã có hơn 2.5 triệu người tình nguyện gia nhập để bảo vệ cộng đồng và đã được phát hơn 400.000 khẩu súng cá nhân
Khi tình hình ngày càng tiến triển tốt đẹp, quân Mỹ cũng gia tăng sự rút khỏi Việt Nam. Chỉ trong 6 tháng kể từ khi tổng thống Nixon công bố rút quân, đã có 115.000 lính Mỹ hồi hương. Nhiều khu vực trọng yếu do lính Mỹ trấn thủ nay được binh sĩ VNCH thay thế. Khu vực phía Bắc Pleiku và Kontum trước đây do sư đoàn 4 Bộ Binh Mỹ đảm nhiệm nay do sư đoàn 22 Bộ Binh và Biệt Đội Chiến Thuật số 24 VNCH thay thế. Sư đoàn 5 Bộ Binh thay thế sư đoàn 1 Bộ Binh giữ khu vực Bình Dương, Dầu Tiếng và khu vực Tam Giác Sắt . Sư đoàn 7 Bộ Binh VNCH thay sư đoàn 9 Bộ Binh Mỹ trấn thủ khu vực Đồng Tâm tỉnh Định Tường. Trước khi chiến dịch Campuchia – Cambodian Incursion – Cambodian Campaign diễn ra, chính phủ Mỹ công bố rút thêm 150.000 binh sĩ Mỹ trước tháng 4 năm 1971
Đầu năm 1970, quân Mỹ và VNCH gia tăng các cuộc hành quân nhằm phá hủy căn cứ Việt Cộng và các chương trình bình định và phát triển . Các đơn vị VNCH tiến hành các cuộc hành quân phối hợp với các đơn vị Mỹ nhằm học hỏi kinh nghiệm và kỹ thuật, chiến thuật trong các chiến dịch quy mô lớn
Ở Vùng I Chiến Thuật, sư đoàn 1 VNCH, lữ đoàn Nhảy Dù 101 Mỹ cùng lữ đoàn 1 Cơ Giới thuộc sư đoàn 5 Bộ Binh liên tục phối hợp với nhau và mở các cuộc hành quân phía Nam khu vực DMZ và phía Tây của Huế . Các đơn vị này cũng tham gia nhiều chương trình bình định ở Huế và Quảng Trị. Phía Nam đèo Hải Quân, sư đoàn 2 VNCH, trung đoàn 51 thuộc sư đoàn 23 Bộ Binh Mỹ, lữ đoàn 28 Thủy Quân Lục Chiến Hàn Quốc phụ trách khu vực Quảng Ngãi và Quảng Tín đặc biệt là khu vực phía Tây Nam Đà Nẵng
Ở vùng Cao Nguyên, sư đoàn 22 Bộ Binh VNCH cùng sư đoàn 4 Bộ Binh Mỹ liên tục tấn công vào khu vực căn cứ 226 của Việt Cộng phía Tây Bắc Bình Định. Đáng chú ý là trung đoàn 42 ở khu vực trại Đặc Biệt Dak Sang. Đây là trại CIDG được 1 tiểu đoàn dân quân trấn thủ bị trung đoàn 28 và trung đoàn 66 Việt Cộng tăng cường thêm trung đoàn 40 pháo binh bao vây. Trong suốt 1 tháng, trại Dak Sang được yểm trợ của lực lượng không quân đã đẩy lùi nhiều đợt tấn công và Việt Cộng tổn thất trên 1.000 người
Cũng ở Vùng II Chiến Thuật, lực lượng Dã Chiến Số 1 của Mỹ – US Field Force I đã tiến hành chương trình “Ghép đôi” – “Pair Off” với mục tiêu nâng cao khả năng chiến đấu của lực lượng địa phương VNCH. Với chương trình này, một đơn vị Địa Phương Quân hoặc Dân Quân sẽ tiến hành phối hợp hoạt động với 1 đơn vị Mỹ hoặc đơn vị Hàn Quốc
Xem lại : Chiến dịch Campuchia 1970 – Cambodian Incursion 1970 – Cambodian Campaign 1970 – P2
