Trong trận đánh Kontum ngày 14 tháng 5 trong Chiến Dịch Xuân Hè 1972 – Chiến Dịch Nguyễn Huệ hay còn gọi là Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 – Easter Offensive 1972 in Vietnam war . Tướng Nguyễn Văn Toàn – tư lệnh Quân Đoàn 2, đại tá Lý Tòng Bá và cố vấn John Paul Vann đã bắt được tin tức tình báo chính xác về kế hoạch tấn công của quân Giải Phóng
Ðêm 13 rạng 14 tháng 5/1972, Tướng Toàn, John Paul Vann và 2 bộ tham mưu Việt Mỹ đều thức suốt đêm theo dõi tình hình trên chiến trường Kontum. Phi đoàn A-37 của Sư Đoàn 6 Không Quân VNCH tại Pleiku được lệnh túc trực 100% để chờ lệnh cất cánh. Chiếc trực thăng của Chuẩn Tướng John Hill – chỉ huy lực lượng không quân tại Vùng II Chiến Thuật cấp tốc gắn 2 khẩu súng máy hạng nặng 12.7mm bên hông và các xạ thủ luôn túc trực ở trực tăng. Tướng John Hill đang nghĩ dưỡng sức ở Cam Ranh để chờ ngày về nước, cũng đã tình nguyện ở lại để giúp John Paul Vann đối phó với quân Giải Phóng tại mặt trận Kontum.
Các trực thăng võ trang Gunship Cobra của Hoa Kỳ đã ở trong tư thế sẵn sàng chiến đấu kể từ 12 giờ đêm. Một đội bay B-52 cất cánh từ đảo Guam đã được lệnh cất cánh và tiến vào vùng biển Thái Bình Dương. Một đội bay B-52 từ Thái Lan cũng đã sẵn sàng cất cánh.
Ngày 14 tháng 5, đợt tấn công Kontum lần thứ 1 trong trong Mùa hè đỏ lửa – chiến dịch Xuân Hè – chiến dịch Nguyễn Huệ – Easter Offensive bắt đầu. Các đơn vị phòng thủ đã được báo động và họ đã sẵn sàng. Các đơn vị tình báo của VNCH và Mỹ đã theo dõi và biết được các đợt chuyển quân và cả thời gian tấn công. Do đó, khi quân Bắc Việt với xe tăng và bộ binh bắt đầu tiến dọc xuống theo đường QL 14 hướng về Kontum đã nhanh chóng bị phát hiện. 5 trung đoàn quân Giải Phóng đã bao vây Kontum. Từ hướng Tây Bắc, 2 trung đoàn 48 và 64 của sư đoàn 320 tiến quân theo 2 trục đường với xe tăng đi đầu dọc theo QL 14 và tấn công vào vị trí phòng thủ của trung đoàn 44. Từ phía Bắc, trung đoàn 28 của mặt trận B-3 đánh vào vị trí của trung đoàn 44. Ở phía Đông Bắc, trung đoàn 1 của sư đoàn 2 đánh vào trung đoàn 53 đang phòng thủ sân bay Kontum. Ở phía Nam, trung đoàn 14 của sư đoàn 2 được lệnh băng qua sông Dak Bla để tấn công mặt Nam của Kontum
5h sáng ngày 14 tháng 5, đại tá Bá gọi điện thoại báo động cho biết quân Giải Phóng đã nổ súng tấn công. Cố vấn Paul Vann cho kế hoạch máy bay B-52 vận hành. Tất cả 25 Box B52 đồng loạt bấm nút thả xuống trên 3000 quả bom đủ loại vào trận địa của sư đoàn 2 và sư đoàn 320 Quân Giải Phóng với diện tích ném bom là 75km2. Mỗi “Box” B-52, bề dài 3 km, bề ngang một km, được thả bằng 3 chiếc B-52. Sau đó, các máy bay chiến thuật tiếp tục đến dội bom ác liệt. Áp lực của các máy bay quá lớn. Quân Giải Phóng phải lui về và lại bị các máy bay trực thăng vũ trang và máy bay Gunship AC-130 bắn làm thiệt hại rất lớn.
9 chiếc xe tăng Quân Giải Phóng dẫn đầu cố sức tiến lên. Một chiếc xe tăng băng qua tuyến phòng thủ nhưng bị một binh sĩ VNCH dùng súng M72 LAW bắn hỏng. Năm chiếc bị Biệt Đội Hawk’s Claw trang bị hỏa tiễn TOW bắn cháy . Ba chiếc khác bị bom nổ khiến kíp lái bị choáng nặng không thể điều khiển được xe và bị bắt sống . Lúc 6h30, Trực thăng Hawk’s Claw phát hiện 2 xe tăng quân Giải Phóng đang rút về phía Tấy Bắc. Một chiếc đang cố băng qua con suối và bị trực thăng dùng tên lửa TOW bắn cháy. Chiếc xe tăng thứ hai ngay ở phía sau định thoái lui nhưng cũng tiếp tục bị trúng tên lửa TOW và nổ tung
Trận đánh Kontum lần thứ nhất chấm dứt lúc 9h, nhiều xe tăng quân Giải Phóng bốc cháy phía ngoài thị trấn. Một binh sĩ lái xe tăng của Quân Giải Phóng bị bắt sống cho biết anh ta được thông báo rằng cuộc tấn công sẽ không gặp kháng cự gì. Bộ Chỉ Huy quân Giải Phóng cho rằng quân VNCH sẽ nhanh chóng tan rã như ở trận Tân Cảnh
Trong ngày 14 tháng 5 , các máy bay chiến thuật và các trực thăng Gunship tiếp tục truy kích quân Giải Phóng. Đợt tấn công Kontum lần thứ nhất đã bị đẩy lùi. Kế hoạch ném bom trải thảm bằng máy bay B-52 đã chặn đứng của tấn công của quân Giải Phóng đã khiến họ thiệt hại rất nặng nề và hai mươi xe tăng bị phá hủy. Tuy vậy, quân Giải Phóng vẫn tiếp tục pháo kích vào thị trấn.
Lúc 17h, quân Giải Phóng mở lại cuộc tấn công rất nặng vào hướng Đông Bắc, nơi khoảng trống giữ trung đoàn 44 và trung đoàn 53. Trời sụp tối nên sự lộn xộn xuất hiện khi quân VNCH nhầm lẫn các toán quân tấn công . Quân Giải Phóng đã nhanh chóng tràn vào và nhanh chóng tăng cường lực lượng để khai thác khoảng trống. Pháo binh VNCH cố gắng bắn ngăn chận nhưng không thành công, quân Giải Phóng tràn vào phòng tuyến càng lúc càng đông. Đại tá Bá đã bàn bạc cùng cố vấn Vann, ông yêu cầu chuẩn bị sẵn 2 đợt oanh kích bằng máy bay B-52 . Sau đó, đại tá Bá yêu cầu binh sĩ thuộc trung đoàn 44 và 52 cố gắng giữ phòng tuyến và giữ yên vị trí và sau đó tuần tự rút lui về sau trước 1 giờ khi lệnh oanh kích bằng máy bay B-52 bắt đầu
Hai đợt máy bay B-52 đến đúng giờ đã định theo kế hoạch, lúc này quân VNCH đã lùi về sau nhường chổ cho máy bay B-52 thả bom. Các đợt ném bom liên tục ở cự ly gần khiến nhiều ngôi nhà ở Kontum chao đảo và đổ sập. Khi trời sáng, quân VNCH phát hiện hàng trăm quân Giải Phóng tử trận ở đợt tấn công này
Sự thất bại bại trong trận đánh ngày 14 tháng 5, tướng Hoàng Minh Thảo – chỉ huy mặt trận B3 và chiến trường Tây Nguyên của Quân Giải Phóng đã kiểm thảo rất chu đáo để rút kinh nghiệm. Một câu hỏi quan trọng đã được Tướng Hoàng Minh Thảo đặt ra: Tại sao đối phương biết rõ được lực lượng và ngày giờ Quân Giải Phóng sẽ tấn công để chuẩn bị sẵn kế hoạch oanh tạc bằng máy bay B-52 ? . Tướng Thảo đoán rằng có thể kỹ thuật rà bắt điện-đài của đối phương rất cao nên đã bắt được tất cả những mật lệnh mà Bộ Tư Lệnh B3 của ông đã đánh đi. Rút kinh nghiệm, tướng Hoàng Minh Thảo không xử dụng điện đài nữa mà xử dùng điện thoại kéo dây và người chạy đưa thư để liên lạc. Vì thế, sau ngày 14 tháng 5, cả toán kỹ thuật thuộc phòng tình báo của Quân Đoàn 2 đều ngạc nhiên không thấy phía Bắc Việt lên máy nữa
Ngày 15 tháng 5, quân Giải Phóng vẫn tiếp tục pháo kích và bắn rocket 122mm vào thị trấn Kontum. Các chốt tiền đồn phía Bắc liên tục báo cáo bị tấn công nhưng chủ yếu là các cuộc tấn công kiểu thăm dò.
Biệt đội Hawk’s Claw với các trực thăng trang bị hệ thống tên lửa chống tăng TOW vẫn túc trực tại sân bay Kontum để sẵn sàng cất cánh ngay khi phát hiện xe tăng của quân Giải Phóng. Lúc này, ngoài xe tăng là mục tiêu chính, biệt đội Hawk’s Claw còn tấn cả cả các xe tải, pháo phòng không, …
Xem lại từ đầu : Chiến dịch Xuân Hè 1972 – Chiến dịch Nguyễn Huệ 1972 – Mùa hè đỏ lửa 1972 – Easter Offensive 1972 – P1
Xem lại : Chiến dịch Xuân Hè 1972 – Chiến dịch Nguyễn Huệ 1972 – Mùa hè đỏ lửa 1972 – Easter Offensive 1972 – P21
Xem tiếp: Chiến dịch Xuân Hè 1972 – Chiến dịch Nguyễn Huệ 1972 – Mùa hè đỏ lửa 1972 – Easter Offensive 1972 – P23
