Các tài liệu được bạch hóa của chính phủ Mỹ cho thấy tư lệnh quân đội Mỹ ở Việt Nam là tướng Westmoreland từng yêu cầu triển khai vũ khí nguyên tử ở Việt Nam vào năm 1968
Tài liệu được bạch hóa cho thấy, tư lệnh lực lượng quân đội Mỹ ở Việt Nam – MACV là tướng William C. Westmoreland đã kích hoạt kế hoạch triển khai và sử vũ khí nguyên tử ở Việt Nam để quân đội Mỹ có thể sử dụng khi cần thiết trong bối cảnh trận Khe Sanh đang diễn ra ác liệt.
Kế hoạch này được tư lệnh quân đội Mỹ ở Thái Bình Dương là đô đốc Ulysses S. Grant Sharp Jr., tán thành, tướng Westmoreland đã triển khai chiến dịch tối mật mang tên Fracture Jaw, đây là chiến dịch đưa vũ khí hạt nhân đến chiến trường Việt Nam nhằm chống lại quân Giải Phóng khi trong tình thế nguy cấp
Cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Johnson là ông Walt W. Rostow đã gửi thư báo cho tổng thống biết về điều này và Johnson đã phản đối việc triển khai vũ khí hạt nhân ở chiến trường Việt Nam
Tom Johnson – 1 trợ lý của tổng thống Mỹ Johson cho biết :
“Hôm đó là buổi cơm chiều đang diễn ra ở tầng 2 ở Nhà Trắng, khi biết điều này, tổng thống đã rất giận dữ là lập tức chỉ thị cho Rostow báo trực tiếp cho tướng Westmoreland dừng việc này lập tức. Ông ấy sợ cuộc chiến sẽ lan rộng giống như Trung Quốc đưa binh sĩ vào tham chiến trong cuộc chiến Triều Tiên”
Tom Johnson cho biết thêm :
“Tổng thống chưa bao giờ tin tưởng hoàn toàn vào các tướng lãnh chỉ huy. Ông ấy rất ngưỡng mộ tướng Westmoreland nhưng ông ấy không muốn tướng Westmoreland điều hành cuộc chiến”
Nếu vũ khí hạt nhân được sử dụng, nó sẽ tạo 1 cơn sợ hãi và cơn hoãn loạn trên khắp vùng Bắc Mỹ. 1 tuần sau, ông tuyên bố không ra tái ứng cử và sau đó xảy ra sự kiện mục sư Martin Luther King Jr. và nghị sĩ Robert F. Kennedy bị ám sát
Beschloss, một nhà sử học cho biết :
“Tổng thống Johnson đã mắc sai lầm trong việc lập cân bằng ngân sách trong cuộc chiến ở Việt Nam. Nhưng chúng ta phải cảm ơn ông và giúp ngăn chận 1 hiểm họa trong việc sử dụng vũ khí nguyên tử trong chiến tranh Việt Nam“
Lúc này, cuộc chiến ở Khe Sanh đang diễn ra ác liệt. 3 sư đoàn quân Bắc Việt đang giao tranh với 1 trung đoàn TQLC Mỹ, tổng thống Johnson ra lệnh các chỉ huy Mỹ phải hứa với ông không được diễn ra sự kiện “Điện Biên Phủ thứ 2” và đó sẽ là sự thất bại nhục nhã đối với người Mỹ
Tuy bề ngoài tỏ vẽ hoàn toàn tin tưởng vào chiến thắng của quân đội Mỹ ở Khe Sanh, tướng Westmoreland lại bí mật tổ chức cuộc gặp gỡ với các tướng lãnh Mỹ ở Okinawa về việc sẽ đưa vũ khí hạt nhân đến Việt Nam và sẽ dùng nó để chống lại quân Bắc Việt
Ngày 10 tháng 2 năm 1968, tướng Westmoreland viết thư cho đô đốc Ulysses S. Grant Sharp Jr., – tư lệnh quân đội Mỹ ở Thái Bình Dương :
“Tôi đã chấp thuận chiến dịch Fracture Jaw”
Tình huống tương tự cũng diễn ra vài lần trong lịch sử, đáng kể nhất là vào năm 1962 trong đợt khủng hoảng tên lửa ở Cuba mà suýt nữa là Mỹ và Liên Xô đã phóng tên lửa hạt nhân vào nhau. Xa hơn nữa là vào năm 1951, thống tướng Douglas MacArthur cũng đã từng nêu ý định dùng vũ khí nguyên tử trong chiến tranh Triều Tiên. Tổng thống Mỹ khi đó là Harry S. Truman do e ngại tính ngang ngược và nóng nảy của ông sẽ khiến chiến tranh Triều Tiên lan rộng nên đã sa thải chức chỉ huy của ông. Nhưng lần này ở Khe Sanh thì khác :
Nhà sử học Beschloss nói :
“Trong chiến tranh Triều Tiên, tướng Douglas MacArthur không yêu cầu trực tiếp các chỉ huy cấp trên của ông ta đưa vũ khí nguyên tử vào. Còn tướng Westmoreland thì rõ ràng gây sức ép với cấp trên ông ta”
Trong cuộc điện đàm ngày 3 tháng 2 năm 1968, tướng Westmoreland đã nói chuyện với Chủ tịch hội đồng Tham Mưu Trưởng là tướng Earle Wheeler rằng :
“Tình thế ở khu vực Phi Quân Sự – DMZ đang chuyển hướng rất xấu, chúng ta nên dự trù chuẩn bị sẵn để sử dụng loại cũ khí mới hiệu quả hơn để chống lại lượng lượng kẻ địch đông đảo. Trong tình thế này, tôi cho rằng vũ khí nguyên tử chiến thuật hoặc vũ khí hóa học sẽ là biện pháp hiệu quả”
4 ngày sau, đô đáp Sharp có thư phúc đáp :
“Tôi đã được nghe ý kiến về việc dùng vũ khí nguyên tử chiến thuật ở Khe Sanh hoặc khu Phi Quân Sự DMZ. Vấn đề này cũng đã được chúng ta thảo luận về tuần trước ở Okinawa”
Đô đốc Sharp cho rằng kế hoạch này có thể được chấp thuận nhưng cần thay đổi 1 số chi tiết. Ông cũng yêu cầu kế hoạch cụ thể hơn và các kế hoạch hỗ trợ
Ba ngày sau, tướng Westmoreland phúc đáp rằng ông đã chấp thuận chiến dịch này và cố vấn Rostow đã báo cáo lên tổng thống Mỹ Johnson :
“Không có vũ khí nguyên tử nào ở chiến trường Việt Nam. Chỉ có tổng thống có quyền về điều đó”
Sau khi Rostow báo cho tổng thống Mỹ biết thì kế hoạch này bị tổng thống Mỹ ra lệnh dừng lại lập tức. Hai ngày sau, đô đốc Sharp ra lệnh dừng các hoạt động liên quan đến chiến dịch Fracture Jaw và toàn bộ trang thiết bị, vũ khí, … phục vụ chiến dịch này kể cả thư từ,… đều được đặt dưới sự kiểm soát nghiêm ngặt
