Pháo M101 105mm hay M101 105mm howitzer của Mỹ là cỡ pháo 105mm được dùng rộng rãi cả trong quân đội Mỹ và quân đội Việt Nam Cộng Hòa trong chiến tranh Việt Nam
Pháo M101 105mm được thiết kế bởi công ty Rock Island Arsenal và sử dụng thành công trong thế chiến thứ 1 với phiên bản M1, sau đó được cải tiến thành phiên bản M2 với tên gọi pháo M2A1 105mm và được sử dụng trong thế chiến thứ 2. Sau thế chiến thứ 2, năm 1962 tiếp tục được cải tiến thành phiên bản pháo M101A1 105mm hay gọi tắt là M101 và đến năm 1953 đã có 10,202 khẩu được sản xuất
Với tầm dịch chuyển nòng pháo từ -50o đến +66o do đó có góc bắn rất linh hoạt. Pháo 105mm M101 có khả năng bắn chính xác , tầm bắn 14.5km với đạn tăng tầm, tầm tác xạ trung bình 11km với tốc độ bắn tối đa 10 phát / phút, tốc độ bắn trung bình : 2-3 phát / phút
Pháo hỗ trợ đạn theo chuẩn NATO với nhiều loại đạn như đầu nổ cao High-Explosive (HE), vừa nổ cao vừa xuyên giáp HESH (High-Explosive, Squash Head), …
Pháo M101 105mm – M101 105mm howitzer là loại pháo có tầm bắn cỡ vừa, được thiết kế vững chãi và có độ tin cậy cao và được dùng nhiều trong cuộc chiến Triều Tiên và chiến tranh Việt Nam
Ở Việt Nam, quân đội Pháp đã dùng pháo M101 và trang bị cho quân đội Việt Nam Cộng Hòa từ năm 1955 trong cuộc chiến Đông Dương lần thứ nhất. Sau đó, pháo M101 tiếp tục được quân đội Mỹ và quân đội Việt Nam Cộng Hòa sử dụng rộng rãi sau đó cho đến khi đất nước giải phóng vào năm 1975. Quân đội Việt Minh trước đây cũng được Trung Quốc viện trợ ít nhất 24 khẩu M101 105 thu được từ Quốc Dân Đảng cùng với một số pháo khác và pháo cối.
Đến năm 1966, quân đội Mỹ bắt đầu trang bị pháo M102 105mm để thay thế pháo M101 do pháo M102 có trọng lượng nhẹ hơn, dễ cơ động hơn và có chiều dài nòng cỡ 32 so với 22 của pháo M101 nên bắn được xa hơn và chính xác hơn với tốc độ viên đạn cao hơn
Do tính ổn định cao, hiện nay pháo M101 105mm vẫn còn được 1 số quốc gia tin dùng. Việt Nam sau chiến tranh đã thu được khá nhiều pháo 105mm M101 và đã ứng dụng bố trí trên xe tải để trở thành một dạng pháo tự hành
Thông số kỹ thuật :
- Pháo đội : 8 người
- Chiều dài : 5.99m
- Chiều rộng : 2.16m
- Chiều cao : 1.57m
- Trọng lượng : 2.258Kg
- Tầm tác xạ : 11km
