Máy bay Fairchild AC-119G Shadow Gunship biệt danh “bóng tối” của Mỹ là máy bay được thiết kế với vũ khí mạnh dùng để yểm trợ hỏa lực cho bộ binh trên mặt đất trong chiến tranh Việt Nam
Những năm 1967, chương trình Máy bay Gunship – Project Gunship với ý tưởng cải biến những máy bay cánh cố định thành những máy bay Gunship để hỗ trợ hỏa lực cho bộ binh trên mặt đất thay vì sử dụng máy bay trực thăng như chiếc AC-47 Spooky đã chứng minh hiệu quả rõ rệt. Do đo, không quân Mỹ tiếp tục phát triển chương trình Project Gunship II và lần này là chiếc AC-130 Gunship, tuy nhiên máy bay C-130 quá lớn và kềnh càng, vũ khí lại cực mạnh nên rất thích hợp để săn tìm và tiêu diệt xe tải trên đường mòn Hồ Chí Minh hơn là yểm trợ bộ binh. Trong khi đó, nhu cầu của quân đội lại cần những chiếc máy bay Gunship với hỏa lực mạnh hơn và chắc chắn hơn các chiếc AC-47 Spooky vốn khá mỏng manh trước hỏa lực phòng không của quân Giải Phóng
Năm 1968, các chiếc máy bay vận tại Fairchild C-119 Flying boxcar vốn trước đó bị thay thế bởi các chiếc C-123 và C-130 trở thành những chiếc máy bay lý tưởng để cải biến thành Gunship và chương trình Project Gunship III được tiến hành và 26 chiếc AC-119 được chế tạo, khởi đầu mang tên là AC-119 Creep nhưng sau đó được đổi tên thành AC-119G Shadow
Với chương trình cải biên, những chiếc máy bay AC-119 đã trở nên mạnh mẽ hơn và chắc chắn hơn rất nhiều so với những chiếc máy bay AC-47, những chiếc AC-119 Shadow được trang bị những thiết bị điện tử nhận diện, Radar điều khiển, đèn AVQ-8, thiết bị quan sát ban đêm, bệ phóng pháo sáng LAU-74/A, … và được trang bị đến 4 khẩu 7.62mm GAU-2/A minigun 6 nòng
Những chiếc Fairchild AC-119G Shadow được triển khai ở Việt Nam vào tháng 11 năm 1968 trong phi đội đặc biệt số 71 – 71 SOS ( 71st Special Operations Squadron ) thuộc phi đoàn đặc biệt số 14 đóng ở căn cứ Nha Trang. Năm 1969, đội bay 71 SOS được rút về Mỹ và những chiếc Fairchild AC-119 Shadow được biên chế vào đội bay mới số 17 – 17 SOS.
Có tất cả 52 chiếc AC-119G Shadow được triển khai ở Việt Nam và chỉ mất có 5 chiếc do mọi nguyên nhân
Thông số kỹ thuật của máy bay AC-119 Gunship
- Chiều dài : 26,36m
- Sải cánh : 33,31m
- Chiều cao : 8,12m
- Trọng lượng tối đa khi cất cánh : 28.100Kg
- Tốc độ tối đa : 335km/h
- Tốc độ hành trình : 240km/h
- Trần bay cao nhất : 7.100m
- Cự ly hoạt động : 3.100Km
- Phi hành đoàn : 6 người vào ban ngày và 8 người vào ban đêm
Vũ khí
- 4 khẩu GAU-2/A 7.62 mm minigun 6 nòng
- pháo sáng 60× Mk 24
