Thư của đại tá Phạm Mạnh Khuê hạm trưởng HQ-5 gửi đô đốc Zumwal tháng 5 năm 1975 – P2
Trong khi đó, tại Đà Nẵng, hai chiếc tàu hải vận LST cùng với các tàu hàng của Mỹ dưới quyền chỉ huy của ông Albert Francis đã phải vận chuyển những người di tản về Cam Ranh. Cũng trong ngày 25 tháng 3, sư đoàn 2 bộ binh phải rút về Chu Lai và lực lượng tàu chiến của Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa phải vận chuyển sư đoàn này về Cù Lao Dê do tỉnh Quảng Ngãi và Quảng Tín đều đã bị Cộng Sản chiếm mất
Đêm 28 tháng 3, Cộng Sản pháo kích dữ dội vào Đà Nẵng và trụ sở Chỉ Huy của lực lượng Hải Quân VNCH bằng rocket 12mm và pháo tầm xa 130mm. Tình hình Đà Nẵng ngày càng nguy khốn do lượng người tị nạn chiến tranh lúc này di tản về Đà Nẵng lên đến hơn 100.000 người đang bên ngoài Đà Nẵng và khoảng 50.000 người đang trong thành phố.
Lúc 23h ngày 28 tháng 3, chúng tôi nhận được lệnh di tản Bộ Chỉ Huy Hải Quân ra khỏi Vùng Duyên Hải số 1 và tổ chức di tản sư đoàn Thủy Quân Lục Chiến, sư đoàn 3 bộ binh, lượng lớn người nhà của binh sĩ và thường dân và chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ này vào ngày 29 và ngày 30 tháng 3 với tổng số người được di tản vào khoảng 50.000 người
Trong những ngày ngặt nghèo kế tiếp, Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa tiếp tục công việc di tản đồng thời vẫn chiến đấu ở Vùng Biển Duyên hải số 2, 3 bao gồm ở Quy Nhơn ngày 1 tháng 4, Nha Trang ngày 2 tháng 4, Cam Ranh ngày 3 tháng 4, Phan Rang ngày 17 tháng 4, Phan Thiết ngày 19 tháng 4, Bình Tuy ngày 21 tháng 4, Vũng Tàu ngày 29 và Sài Gòn ngày 30 tháng 4
Ngày có thể tin tưởng rằng, trong toàn bộ các trường hợp rút lui, Hải Quân luôn là đơn vị rút lui sau cùng và trong nhiều trường hợp, dù địa bàn đã bị chiếm đóng, Hải Quân vẫn tiếp tục bắn phá các khu vực của quân địch trong 2-3 ngày tiếp theo
Ngày 27 khi Sài Gòn bị bắn phá lần đầu tiên và khi tướng Dương Văn Minh lên nắm quyền tổng thống Việt Nam Cộng Hòa và bắt đầu đàm phán với cộng Sản. Cũng trưa ngày hôm đó, trung úy Armitage (biệt danh Đại Úy Đỗ) – cố vấn của DAO – Bộ phận tổ chức quân đội Mỹ ở ở Đại Sứ Quán Mỹ đã dẫn trợ lý của Thứ Trưởng Bộ Quốc Phòng Mỹ (tôi không biết tên) đến gặp đô đốc Cang cho biết DAO sẽ di tản khỏi Việt Nam trong ngày 28 và tình hình đã trở nên tuyệt vọng. Ông ta cũng đề nghị rằng sẽ giúp đỡ bằng cách di tản bằng đường không lập tức một số sĩ quan cao cấp của Hải quân VNCH đến đảo Guam. Đô đốc Cang không đồng ý và cho biết điều này đã được xem xét trong cuộc bàn bạc của các sĩ quan cấp cao của Hải Quân VNCH vào những ngày trước đó. Chúng tôi đã đồng ý ngầm rằng sẽ tiếp tục chiến đấu đến phút cuối cùng và sẽ có cuộc tắm máu trên đường rút lui dọc sông Lòng Tàu hoặc sông Soài Rạp đến Vũng Tàu và quyết định rời khỏi Sài Gòn bằng toàn bộ hạm đội để giữ hạm đội khỏi rơi vào tay Cộng Sản
Chúng tôi nghĩ rằng, nếu Hải Quân không bị tổn thất và vẫn còn giữ vững sức mạnh, có thể hỗ trợ bộ binh phòng thủ Sài Gòn và đây có thể là một điều hy vọng. Điều này cũng tính đến khả năng đàm phán của chính quyền Sài Gòn. Chúng tôi hoàn toàn quyết định rằng sẽ làm mọi khả năng có thể trước khi rời bỏ đơn vị
Nhân tiện, chúng tôi cũng thông tin cho ngài rằng đã có nhiều người nhà của các sĩ quan cao cấp bộ binh được di tản bằng đường không đến đảo Guam bằng sự giúp đỡ của các cô vấn Mỹ vào những ngày trước đó vào khoảng ngày 22 tháng 4. Đối với không quân Việt Nam Cộng Hòa, người nhà của các phi công lái máy bay F-5, A-37, C-130 … đã được các sĩ quan không quân Mỹ giúp di tản. Đây là một chiến dịch chính thức . Đối với Hải Quân VNCH, chỉ có số ít nhỏ nhoi lượng người nhà của các sĩ quan được người Mỹ giúp di tản
(Xin cảm ơn ông Ernest Chamberlain đã giúp chuyển cho chúng tôi hình ảnh về lá thư này. Đây quả thực là tài liệu quý giá – Thanks for Mr Ernest Chamberlain helped us sending this precious documentary)
Xem lại : Thư của đại tá Phạm Mạnh Khuê hạm trưởng HQ-5 gửi đô đốc Zumwal tháng 5 năm 1975 – P1
