Trước khi chiến dịch Campuchia – Cambodian Incursion – Cambodian Campaign diễn ra, đã xảy ra sự kiện quan trọng là sự quốc trưởng Sihanouk bị phế bỏ, chính quyền mới của tướng Lon Nol đề nghị quốc tế giúp đỡ chống lại sự xâm lăng của Bắc Việt
Có 5 đường thâm nhập vào vùng châu thổ sông Mekong : 4 đường bộ và 1 đường thủy. Đường đầu tiên từ khu Mỏ Vẹt – Parrot Beak đi dọc biên giới Vùng 3 và Vùng 4 rồi vào tỉnh Gò Công. Đường thứ 2 từ Crow Nest phía Bắc tỉnh Kiến Tường, băng qua Elephant’s Foot rồi vào vùng Area 470. Đường thứ 3 từ trong lãnh thổ Campuchia đi theo biên giới giáp tỉnh Kiến Phong và Kiến Tường rồi vào vùng 470 . Đường thứ 4 theo sông Mekong đi vào tỉnh Kiến Hòa. Đường thứ 5 là dùng thuyền nhỏ từ cảng Ream và cảng Kep đi vào vùng Tam Cô phía Nam tỉnh Hà Tiên và Tây Bắc vùng U Minh
Trước năm 1970, toàn bộ tiếp tế về người và vật liệu chiến tranh đều được đưa từ miền Bắc vào miền Nam qua các tuyến đường thâm nhập và hệ thống kho bãi, vận chuyển trên đất Campuchia với sự hỗ trợ đắc lực của chính quyền Sihanuk. Các tiếp tế cho vùng III và vùng IV Chiến Thuật ở miền Nam Việt Nam chủ yếu thông qua cảng Sihanoukville (Kompong Som ). Nếu cảng này bị tê liệt, gần như toàn bộ tiếp tế cho cho cuộc chiến ở miền Nam của quân Giải Phóng sẽ bị chặn đứng gần như hoàn toàn
CHƯƠNG III : KẾ HOẠCH TẤN CÔNG
Đối với cái nhìn từ Việt Nam, cuộc tấn công và đột kích vào lãnh thổ Campuchia là mỗi chuỗi những chiến dịch hành quân diễn ra sau sự kiện thái tử Sihanuk bị lật đổ ngày 18 tháng 3 năm 1970 và tiếp tục diễn ra sau khi quân Mỹ rút khỏi Campuchia ngày 30 tháng 6 năm 1970
Các sự kiện
Trước khi chiến dịch Campuchia – Cambodian Incursion – Cambodian Campaign diễn ra, ngày 8 tháng 3 năm 1970 đã xảy ra nhiều cuộc biểu tình gần biên giới Campuchia – Việt Nam. Những người biểu tình yêu cầu quân Bắc Việt rút khỏi Campuchia. Hai ngày sau, những cuộc biểu tình lan rộng đến thủ đổ Phnom Penh, đám đông giận dữ đã ném đá làm vỡ cửa sổ đại sứ quán Bắc Việt
Thái tử Sihanouk khi đó là quốc trưởng Campuchia đang nghỉ ngơi và trị bệnh ở Pháp . Lúc này chính quyền được giao cho tướng Lon Nol và Phó Thủ Tướng Sirik Matak
Ngày 12 tháng 3 năm 1970, tướng Lon Nol đã gửi thư cho Hà Nội, yêu cầu rút toàn bộ quân Bắc Việt ra khỏi Campuchia trong 72 giờ.Hạn cuối là ngày 15 tháng 3. Ngày 16 tháng 3, lại có nhiều cuộc biểu tình khác diễn ra và cũng yêu cầu Bắc Việt rút quân Campuchia. Ngày 18 tháng 3, Hội Đồng Quốc Gia Campuchia đã thông qua Giải Pháp phế truất Quốc Trưởng Sihanouk và đưa tướng Lon Nol lên làm Thủ Tướng, Sirik Matak vẫn làm Phó Thủ Tướng
Ngày 25 và 26 tháng 3, vài cuộc biểu tình diễn ra ở tỉnh Svay Rieng và Kompong Cham ủng hộ Thái tử Sihanouk. Chính quyền của tướng Lon Nol đã dùng quân đội giải tán đám đông. Các báo cáo cho thấy Hà Nội đã đứng sau các cuộc biểu tình này. Sau đó, các thành viên trong Đại Sứ Quán Bắc Việt ở Phom Penh đã rời khỏi Campuchia về Hà Nội bằng máy bay của Ủy Ban Quản Lý Quốc Tế – International Control Commission (ICC)
Đầu tháng 4, quân Bắc Việt bắt đầu tấn công các tiền đồng của Campuchia và các thị trấn phía Đông sông Mekong. Ngày 20 tháng 4, quân Bắc Việt chiếm thị trấn Snoul, cách tỉnh Bình Long 16km về hướng Bắc. Ngày 21 tháng 4, họ tiếp tục phá hủy cây cầu huyết mạch nối QL13 – Soul – Kratie . Ngày 23 tháng 4, họ chiếm thị trấn Mimot . Ngày 24 tháng 4, họ tấn công và chiếm thành phố Kep nằm ven biển và phía bắc Hà Tiên. Ngày 26 tháng 4, quân Bắc Việt bắt đầu nổ súng khống chế các tuyến đường sông Mekong và đánh chiếm thị trấn Ang Tassom nằm phía Bắc thành phố Takeo. Ngày hôm sau, họ tiếp tục tấn công và chiếm thị trấn Chhlong phía Đông Bắc thủ đô Phnom Penh và uy hiếp thủ đô
Khi quân Bắc Việt tấn công Campuchia, chính quyền Lon Nol đã gom những người Việt vào các trại và cấm đi lại tự do. Lon Nol cũng ban hành luật giới nghiêm từ 6h tối đến 6h sáng. Ông giải thích rằng các biện pháp này nhằm loại trừ quân Bắc Việt trà trộn vào dân người Việt trên lãnh thổ Campuchia và tấn công quân đội ông ta
Ngày 15 tháng 4, dân cư tỉnh Châu Đốc và An Giang phát hiện nhiều thi thể trôi trên sông hướng từ Campuchia trôi về. Theo các báo cáo, số lượng có đến hơn 1.000 thi thể, các thi thể này bị trói tay sau lưng, trên người có nhiều vết đạn và 1 số bị bắn vào đầu. Người nhiều nhận ra rằng phần lớn nạn nhân là người Việt. Ngày 16 tháng 4, báo chí Sài Gòn đưa tin, khoảng 100 người Việt bị sát hại ở Takeo . Sau đó, chính quyền Lon Nol giải thích rằng những người này là nạn nhân của cuộc giao tranh giữa quân đội Campuchia và quân Bắc Việt. Tuy nhiên, theo báo chí nước ngoài, những người là người Việt bị sát hại trong các trại tập trung
Ngày 17 tháng 4, quân đội Mỹ bắt đầu hỗ trợ 1 số vũ khí cho chính quyền Lon Nol đồng thời khoảng 3.000 – 4.000 binh sĩ Dân Sự Chiến Đấu CIDG gốc Khmer được đưa đến hỗ trợ quân đội Campuchia. Cũng trong ngày này, chính quyền Campuchia chính thức thông báo rằng quân Bắc Việt đã xâm lược Campuchia và đã chiếm đóng 3 và uy hiếp 5 tỉnh thành trong số 17 tỉnh thành. Thủ tướng Lon Nol chính thức yêu cầu Mỹ và các quốc gia khối Tự Do hỗ trợ chống lại quân Bắc Việt
Đánh giá tình hình và sự ảnh hưởng đến Miền Nam Việt Nam
Sự đề nghị giúp đỡ của chính quyền Campuchia là cơ hội tốt cho Việt Nam để thay đổi tình hình vốn đã tồi tệ dưới chính sách của Sihanouk. Trước khi chiến dịch Campuchia – Cambodian Incursion – Cambodian Campaign diễn ra, nhiều năm qua, chính quyền Sihanouk đã nhắm mắt làm ngơ để quân Bắc Việt mở hàng loạt căn cứ và các đường thâm nhập để đưa người và thiết bị chiến tranh nhằm hỗ trợ cuộc chiến ở miền Nam Việt Nam . Nhiều binh sĩ Việt Nam đã tự hỏi vì sao họ không có quyền truy kích Việt Cộng trên lãnh thổ Campuchia. Bây giờ tình hình đã khác, VNCH đánh giá chính quyền Lon Nol là chính quyền thân thiện và có cùng chung kẻ thù . Và bây giờ chính quyền Campuchia đã chính thức yêu cầu hỗ trợ và đây là cơ hội tốt để VNCH đáp lại. Chính quyền Mỹ cũng không làm ngơ với lời yêu cầu trên và sẽ làm mọi cách để Campuchia không rơi vào tay Cộng Sản
Vấn đề là quân Mỹ và VNCH sẽ giúp đỡ lời kêu gọi của chính quyền Campuchia như thế nào để tránh được sự cố cáo của Cộng Sản là mở rộng chiến tranh. Chắc chắn là VNCH và quân Mỹ sẽ không khoanh tay làm ngơ vì như vậy chính quyền tướng Lon Nol sẽ hanh chóng sụp đổ. Quân Đội Campuchia ( Forces Armees Nationales Khmeres – FANK ) chỉ có 32.000 quân, được tổ chức chủ yếu ở mức tiểu đoàn, không chỉ được trang bị sơ sài mà còn thiếu cả kinh nghiệm chiến đấu. Trong 17 năm qua, quân đội này chưa từng trải qua cuộc chiến nào. Bây giờ, họ phải đối mặt với cuộc xâm lăng từ quân Bắc Việt với sự vượt trội về quân số, trang bị chiến đấu tốt hơn hẳn và rất giàu kinh nghiệm trận mạc. Điều này giống như tình hình miền Nam Việt Nam trong những năm trước đây
Xem lại từ đầu : Chiến dịch Campuchia 1970 – Cambodian Incursion 1970 – Cambodian Campaign 1970 – P1
Xem lại : Chiến dịch Campuchia 1970 – Cambodian Incursion 1970 – Cambodian Campaign 1970 – P5
Xem lại : Chiến dịch Campuchia 1970 – Cambodian Incursion 1970 – Cambodian Campaign 1970 – P7
