Chiến dịch Linebacker II ném bom Hà Nội 12 ngày đêm – Christmas bombings 1972 – P5

Trước khi diễn ra Chiến dịch Linebacker II – chiến dịch ném bom Hà Nội – Hà Nội 12 ngày đêm hay còn gọi là chiến dịch ném bom lễ Giáng Sinh – Christmas bombings 1972 – Operation Linebacker II , quân đội Mỹ đã phát triển hệ thống hỗ trợ tác chiến Teaball và Combat Tree

Trong vai trò của mình, lực lượng Không Lực 7 – Seventh Air Force đã chịu trách nhiệm chỉ huy, lập kế hoạch, phối hợp và tiến hành các hoạt động không kích trong khu vực mà cơ quan COMUSMACV – Commander US Military Assistance Command Vietnam – Bộ chỉ huy Viện trợ Quân sự Mỹ tại Việt Nam chịu trách nhiệm

Đơn vị này cũng có vai trò đặc biệt đối với cơ quan CINCSAC (commander-in-chief, Strategic Air Command) – Bộ Chỉ Huy Không Quân Chiến Lược khi đơn vị này phối hợp với toàn bộ các cuộc oanh kích bằng máy bay B-52

Ví dụ : Cơ quan CINCSAC sẽ cung cấp các máy bay tiếp dầu tầm xa KC-135 và Không Lực 7 sẽ phối hợp các máy bay KC-135 để tiếp nhiên liệu cho các máy bay B-52 khi tiến hành oanh kích Bắc Việt hoặc tiếp nhiên liệu cho các máy bay yểm trợ chiến thuật TACAIR

Điều đáng lưu ý là trong các hoạt động quân sự ở Lào và Campuchia, Không Lực 7 sẽ phối hợp thông qua các kênh dân sự đó là các Đại Sứ Quán

Khi chiến dịch Linebacker II được đề xuất, các nhà hoạch định của Không Quân hiểu rằng, chiến dịch không thể thành công nếu không có sự hỗ trợ từ Hải Quân. Với sự yêu cầu hỗ trợ từ Không Quân, lực lượng yểm trợ chiến thuật TACAIR của Hải Quân đã tiến hành các cuộc oanh kích, áp chế các khu vực có tên lửa SAM-2 phòng thủ. Sự yểm trợ này càng lớn khi có các phi vụ của máy bay B-52. Chẳng hạn ngày 27 tháng 12 năm 1972, các máy bay từ tàu sân bay Ranger và tàu sân bay Enterprise đã cất cánh để áp chế điện tử, áp chế hỏa lực, … để hỗ trợ máy bay B-52. Sáu khu vực được phòng thủ bằng các tên lửa SAM-2 đã bị oanh kích từ 20-40 phút trước khi các máy bay B-52 tiến vào khu vực . Sự phối hợp được thực hiện bởi Bộ Chỉ Huy Không Lực 7 và Bộ Chỉ Huy Hạm Đội 7 – Seventh Fleet 

Sự phối hợp giữa Không Lực 7 và Hạm Đội 7 cũng đã làm ảnh hưởng các kế hoạch của riêng Hạm Đội 7. Cho đến ngày 3 tháng 11 năm 1972, Hạm Đội 7 đang có 4 tàu sân bay hoạt động ngoài khơi biển Việt Nam. Hai trong các tàu sân bay này đã hoạt động dài ngày và cần tiến hành tu bổ và bảo dưỡng. Chiến dịch Linebacker đã khiến kế hoạch rút 1 tàu sân bay về hậu cứ bảo dưỡng phải đình lại. Ngày 6 tháng 11 năm 1972, Hải Quân Mỹ đã hủy bộ việc giới hạn 150 phi xuất / ngày . Các máy bay chiến thuật TACAIR của Hải Quân liên tục xuất kích để yểm trợ và cho đến cuối tháng 11, chỉ riêng khu vực từ khu phi quân sự DMZ cho đến vĩ tuyến 20 độ Bắc, Hải Quân Mỹ đã tiến hành khoảng 100 phi xuất / ngày . Lúc này, cơ quan CINPAC (Commander in Chief Pacific) – Bộ Chỉ Huy Quân Sự Mỹ ở Thái Bình Dương nhận được sự đồng thuận từ cơ quan COMUSMACV về việc giảm từ 4 tàu sân bay xuống còn 3 tàu sân bay ở khu vực vịnh Bắc Bộ . Dù chỉ còn 3 tàu sân bay, các ngày tiếp theo, Hải Quân Mỹ vẫn tiến hành 225 phi xuất / ngày

Hệ thống TeaBall – TeaBall Weapons Control Center

Đây là trung tâm xử lý thông tin, điều khiển không lưu, thu thập tin tức tình báo, … hay còn gọi là trung tâm điều khiển vũ khí – Weapons Control Center (WCC) với trung tâm đặt tại căn cứ không quân Nakhon Phanom ở Thái Lan

Trung tâm TeaBall sẽ xử lý toàn bộ các thông tin, tin tức tình báo từ các nơi truyền về , kết quả xử lý sẽ truyền cho các đơn vị bạn bao gồm vị trí của quân địch, mối đe dọa của các máy bay MIG, … từ đó đề xuất phương án xử lý như oanh kích mục tiêu, hộ tống đơn vị bạn, rút lui, tìm kiếm cứu hộ, …

Trung Tâm TeaBall bao gồm các đơn vị cấp dưới tùy theo khu vực với các mật danh Combat Apple, Olympic Torch, Luzon, Red Crown và Disco 

Việc truyền các tín hiệu liên lạc, tín hiệu Radar, … được thực hiện thông qua hệ thống Điều Khiển Không Quân Chiến Thuật Đông Nam Á –  SEA Tactical Air Control System (TACS) . Hệ thống này là sự liên lạc của nhiều trạm radar từ đất liền, các máy bay trinh sát, các tàu chiến …. Các trạm radar đặt tại Thái Lan và Nam Việt Nam đã cho phép che phủ các quốc gia này. Các máy bay EC-121 có biệt danh Disco thường xuyên giám sát và chuyển tín hiệu liên lạc ở khu vực Lào và vịnh Bắc Bộ. Hải Quân Mỹ cũng sử dụng các tàu nhỏ mang các trạm radar được gọi là Red Crown để tăng cường phối hợp liên lạc

Hệ thống liên lạc sẽ phối hợp thông tin từ nhiều nguồn có mật danh Combat Apple, Olympic Torch và từ các máy bay trinh sát có mã hiệu Deep Sea cất cánh từ sân bay Udorn, NKP ở Thái Lan và các tàu mang radar Red Crown của Hải Quân. Hệ thống sẽ chuyển sự kết nối từ Combat Apple và trạm Brigham đặt tại căn cứ Udorn về trạm Motel đặt tại Đà Nẵng 

Các phi vụ oanh kích ngoài khu vực Nam Việt Nam sẽ do cơ quan ABCCC ( airborne battlefield command and control center) – Trung tâm chỉ huy và điều khiển trận đánh từ máy bay. Trung tâm này sẽ chuyển quyền điều khiển các máy bay oanh kích và các mục tiêu đến các máy bay Chỉ Huy Tiền Phương FAC và các máy bay FAC vốn trực tiếp tại chiến trường sẽ phối hợp chỉ huy các máy bay oanh kích các mục tiêu đó

Có thể nói hệ thống TeaBall là sự cải tiến lớn lao và đặc biệt hữu ích trong việc chống các máy bay MIG. Điển hình trong tháng 5 năm 1972, tỉ lệ tổn thất của Không Lực 7 là 1:0.47 . Các phi công Bắc Việt tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc : “chỉ tấn công khi điều kiện thật sự thuận lợi” . Các khu vực thuận lợi cho Bắc Việt là phía Bắc và phía Tây Hà Nội, nơi các radar của Mỹ không bao phủ tới và các máy bay MIG nhận được sử yểm trợ rất lớn từ hệ thống phòng không mặt đất. Điều cần thiết đối với các phi công Mỹ là cảnh báo sự xuất hiện của các máy bay MIG

Giải pháp đó là các máy bay cảnh báo sớm AWACS ( airborne warning and control system ) được trang bị radar hướng xuống dưới để dễ dàng phát hiện các máy bay MIG vốn bay thấp hơn. Hệ thống radar của đơn vị Red Crown không thể phát hiện được các mục tiêu có độ cao thấp hơn 3.000m trên bầu trời Hà Nội . Các máy bay MIG thường xuyên bay ở độ cao này. Các đơn vị của Teaball bao gồm Olympic Torch ở vịnh Bắc Bộ, Burning Pipe, Disco, Big Look sẽ thường xuyên bay tuần tra, các tín hiệu sau đó sẽ truyền cho các máy bay thuộc đơn vị Luzon để chuyển tiếp đi nơi khác

Đơn vị Teaball bắt đầu vận hành vào đầu tháng 8 và từ đầu tháng 8 đến giữa tháng 10, Không Quân Mỹ mất 5 máy bay nhưng bắn hạ đến 19 máy bay MIG trong các cuộc đối đầu. Tỉ lệ đối đầu đã tăng vọt từ 1:0.47 lên đến 3.8:1

Một trong các yếu tố làm gia tăng sự hiệu quả của hệ thống Teaball đó là hệ thống Combat Tree hỗ trợ nhận dạng địch hay ta – identification, friend or foe (IFF) . Vào tháng 9, đơn vị tác chiến điện tử 432 nhận xét :

“Vào khoảng 17-20 máy MIG đã bị tiêu diệt bởi các máy bay trang bị hệ thống Combat Tree. Chúng tôi tin chắc rằng Không Quân Bắc Việt đã bắt đầu cảnh giác chúng ta và họ đã phải thay đổi chiến thuật khi đối đầu với máy bay Mỹ”

Tướng Vogts đã bày tỏ sự hài lòng :

“Với hệ thống Teaball, chúng ta đã đảo ngược tỉ lệ từ thua sang thắng trong các tháng 8,9, 10 trong chiến dịch Linebacker I. Chúng ta đã đạt tỉ lệ chiến đấu là 4:1 trong khi vẫn cùng loại máy bay, cùng môi trường tác chiến và cùng chiến thuật. Sự khác biệt là nằm ở hệ thống Teaball”

Xem lại từ đầu : Chiến dịch Linebacker II – chiến dịch ném bom Hà Nội – Hà Nội 12 ngày đêm – Ha Noi Christmas bombings 1972 – P1

Xem lại : Chiến dịch Linebacker II – chiến dịch ném bom Hà Nội – Hà Nội 12 ngày đêm – Ha Noi Christmas bombings 1972 – P4

Xem tiếp : Chiến dịch Linebacker II – chiến dịch ném bom Hà Nội – Hà Nội 12 ngày đêm – Ha Noi Christmas bombings 1972 – P6