Nhiều tài liệu cho thấy, các cựu binh Waffen-SS hay còn gọi là lính SS là lực lượng tinh nhuệ của Đức Quốc Xã đã từng tham chiến ở Việt Nam dưới màu áo lính Lê Dương của Pháp
Đơn vị Schutzstaffel gọi tắt là SS, gọi theo tiếng Đức là ‘Đội Cận vệ” được thành lập ngay từ tháng 4/1925, rất lâu trước khi Hitler lên cầm quyền. SS vốn được coi là ‘thành phần trung thành cốt cán’ của Đảng Quốc xã, được coi là sự hợp nhất của các Hiệp sĩ Teuton, các tu sĩ Dòng tên và Samurai Nhật Bản.
Các cơ quan an ninh chính trị, tình báo, cảnh sát bảo an, cảnh sát trật tự, các trại tập trung đều nằm trong SS. Với mệnh lệnh ban trực tiếp từ Adolf Hitler, thống chế Heinrich Himmler đảm nhận chức vụ Reichsfuhrer tháng 1/1929 và biến lực lượng SS tiền thân bảo vệ các lãnh tụ của Đảng thành những sư đoàn chiến đấu Waffen-SS. Các đơn vị SS được trang bị vũ khí mạnh, nổi tiếng thiện chiến và luôn là những đơn vị đi đầu trong các cuộc tấn công trong Thế Chiến II. Quân phục truyền thống của quân chủng này là áo đen, mang huy hiệu đầu lâu với hai gióng xương chéo
Tòa án Nuremberg xét xử tội ác chiến tranh1945, đặt sắc lính SS ra ngoài ứng xử thông thường với hải, lục, không quân Đức vì sự cuồng tín và tôi ác chống nhân loại của các binh đoàn vũ trang Waffen-SS.
Sau khi nước Đức đầu hàng, Pháo bắt đầu dính líu đến chiến tranh Đông Dương, để tăng cường binh sĩ vốn đã tổn thất nhiều trong cuộc thế chiến thứ II, sĩ quan tuyển mộ Pháp đã đến các trại tù binh trên đất Đức để lôi kéo một số lượng lớn binh sĩ của binh chủng thiện chiến Waffen-SS với lời hứa nước Pháp sẽ cấp cho họ một lý lịch mới, trong sạch, tránh sự trừng phạt vì quá khứ đẫm máu.
Erich von dem Bach-Zelewski, kẻ có tên trong danh sách tội phạm chiến tranh khẳng định rằng, đồng sự Oskar Dirlewanger, trước đó từng phục vụ trong đơn vị đặc nhiệm SS đã gây nhiều tội ác, thảm sát tại mặt trận phía Đông, đã chiến đấu tại Điện Biên Phủ.
Tờ ‘Le Monde’ cho con số chi tiết, 3500 lính dù nhảy xuống Điện Biên Phủ có 1600 lính gốc Đức. Trong chiến tranh Đông Dương, lính dù luôn là lực lượng tinh nhuệ nhất của Pháp với các trận đánh Tú Lệ, Nà Sản, Điện Biên Phủ, … Vậy những lính dù của những đơn vị này phải chăng có liên quan đến những chiến binh SS vốn cũng là từ các đơn vị thiện chiến dù, các tiểu đoàn sơn cước khét tiếng của nước Đức phát xít?
Cựu lính lê dương người Anh Colin John, sau 5 năm tại ngũ trong binh chủng Lê Dương trở về năm 1954 cũng đề cập đến sắc lính này vốn là nơi quần tụ của các cựu quân nhân SS. Thời điểm đó ít ai lưu ý đến hồi ức của Colin.
Không phải chỉ có người Đức mới là lính Waffen-SS. Rất nhiều binh lính Pháp tình nguyện trong sư đoàn SS Charlemagne còn bám trụ điên cuồng đến ngày cuối cùng của Đế chế phát xít phòng thủ Berlin.
Sử gia Michels cũng viết, ngay trong tháng 8/1944, 650 lính gốc Ukraine thuộc sư đoàn 30 Waffen-SS đào ngũ, đã được chuyển giao cho tiểu đoàn 13 lê dương. Bài hát truyền thống của tiểu đoàn ‘Dưới ánh mặt trời nóng bỏng Châu Phi’, nhắc về chiến công Bir Hakem đã được cử hành ở Việt Nam từ năm 1946 đến ngày cuối cùng của chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất năm 1954.
Tiểu đoàn 3 nhảy dù lê dương tiếp cứu cho Điện Biên với biên chế 390 lính, sĩ quan, hạ sĩ quan chiếm 55% là lính Đức, 10% lính Italy, 7% lính Thụy Sĩ và Bỉ, ngoài ra còn có lính người Áo, Ba Lan, Tây Ban Nha…
Tham chiến tại Điện Biên phía Pháp có 16.544 binh sĩ, hạ sĩ quan và sĩ quan.
Đến sáng sớm ngày 7/5, về phía Pháp ước tính có 2000 tử trận trên trận địa, cộng thêm 5400 binh sĩ bị thương, mất tích.
Trong đó con số 2000 bị giết tại trận có 1200-1300 lính Đức. “Thật là một con số khủng khiếp”, Pierre Thoumelin đánh giá.
Đúng 120 ngày sau khi đầu hàng tại Điện Biên, Pháp ký với Việt Nam Hiệp định đình chiến lập lại hòa bình, họ nhận lại 1/3 con số tù binh, chính xác 3290 người. Bệnh tật và điều kiện giam cầm đã cướp đi sinh mạng 7573 binh lính viễn chinh
