Đại úy Karl Fee là cố vấn quân sự Mỹ của Liên Đoàn 2 Biệt Động Quân đã ghi lại những sự kiện về hoạt động của đơn vị ở thung lũng Plei Trap năm 1971
Sau quyết định chuyển giao các trại Lực Lượng Đặc Biệt qua Biệt Động Quân, các trại này trở thành các tiểu đoàn Biệt Động Quân Biên Phòng.Trại Polei Kleng (trại Lệ Khánh) trở thành tiểu đoàn 62 BĐQ/BP, trại Ben Het (trại Bạch Hổ) trở thành tiểu đoàn 95 BĐQ/BP, trại Dak Pek (Đức Phong) trở thành tiểu đoàn 88 BĐQ/BP. Các tiểu đoàn Biệt Động Quân Biên Phòng này sẽ lần lượt được đưa về Trung Tâm Huấn Luyện Biệt Động Quân Dục Mỹ để tái huấn luyện bổ túc chiến thuật tác chiến của binh chủng Biệt Động Quân. Trong khi các tiểu đoàn biên phòng về Dục Mỹ thụ huấn, các tiểu đoàn 22, 23 thuộc liên đoàn 2 BĐQ được đưa lên phòng thủ các trại biên phòng.
Trong tháng Giêng, Hai năm 1971, tôi theo chân tiểu đoàn 23/BĐQ lên phòng thủ trại biên phòng Polei Kleng, một căn cứ nằm nơi cuối thung lũng Plei Trap, gần biên giới Miên và cách vùng tam biên (biên giới Việt-Miên-Lào) khoảng 50 cây số về hướng nam, đông nam. Khu vực có vị trí chiến thuật, ngăn chặn đường xâm nhập của các đơn vị chính quy Bắc Việt trên hệ thống đường mòn HCM, nên đã xẩy ra nhiều trận đánh trước đây.Tiểu đoàn 23/BĐQ được đưa từ Pleiku lên trại Polei Kleng và phòng thủ căn cứ.
Trong khi chúng tôi vào đóng quân trong căn cứ, ở bên ngoài một cuộc hành quân cấp lớn đang diễn ra, bao gồm các đơn vị thuộc: sư đoàn Không Vận (Air Cav) Hoa Kỳ, hai pháo đội A và B, tiểu đoàn 1/92 Pháo Binh Hoa Kỳ (175 ly), bốn tiểu đoàn Bộ Binh QLVNCH. Ba trong số bốn tiểu đoàn Việt Nam là Bộ Binh và tiểu đoàn 22/BĐQ. Những khẩu đại bác 175 ly cơ động (gắn trên xe thiết giáp) bố trí ngay bên ngoài hàng rào phòng thủ trại. Sư đoàn Không Kỵ Hoa Kỳ lập bãi tiếp tế đạn dược, tiếp vận trên phi đạo (các trại LLĐB thường có một phi đạo ngắn để tiếp tế). Với đủ loại máy bay, phi cơ trực thăng Chinooks, Hueys và Cobras trên bầu trời, trại LLĐB Polei Kleng trông như một tổ ong. (Quân đội Hoa Kỳ rất hãnh diện về sư đoàn Không Vận ‘Đệ Nhất Sư Đoàn Kỵ Binh Không Vận – First Air Cavalry’. Sư đoàn này chứng tỏ sức mạnh cơ động, với rất nhiều trực thăng đủ loại để chuyển quân, cùng đồ tiếp vận).
Tin tức tình báo, sư đoàn Không Kỵ thâu thập được cho biết, có đơn vị Bắc Việt hiện diện trong vùng. Chúng tôi biết địch quân đang hoạt động trong khu vực giữa Polei Kleng và biên giới Miên. Tuy nhiên các sĩ quan tình báo vẫn chưa đoán ra được ý định của địch. Trong khi đó hai pháo đội thuộc tiểu đoàn 1/92 Pháo Binh Hoa Kỳ bắn yểm trợ hằng đêm.
Chỉ được lệnh bảo vệ căn cứ, tiểu đoàn 23/BĐQ không phải ra ngoài tham dự cuộc hành quân. Chúng tôi bỗng dưng trở thành… khán giả bất đắc dĩ,theo dõi hai võ sĩ trên võ đài.
Tôi vào trong lều thuyết trình hôm Chuẩn Tướng Wear (Tướng văn phòng của MACV), cố vấn trưởng Quân Đoàn II cùng với vị tư lệnh quân đoàn, làm một quyết định mà làm thay đổi tất cả. Ông Tướng Việt Nam ra lệnh cuộc hành quân phải được đưa lên phiá bắc thung lũng Plei Trap, tiến quân về hướng trại LLĐB Ben Het (tiếng đồng âm là Been Hit, đã bị trúng đòn), trong vùng tam biên, một điểm nóng (có nhiều dấu hiệu các hoạt động của địch).
Khi ông Tướng tư lệnh quân đoàn nói sẽ xử dụng trực thăng đưa bốn tiểu đoàn Bộ Binh Việt Nam lên Ben Het, câu trả lời của Chuẩn Tướng Wear, tôi sẽ không bao giờ quên “Tại sao lại phí phạm phương tiện không trợ?Ra lệnh cho họ LỘI BỘ trong thung lũng lên đến Ben Het!” Lộ trình di chuyển từ Polei Kleng lên đến Ben Het dài 40 cây số, xuyên qua những cánh rừng rậm và ngang qua những nhánh nhỏ trong hệ thống đường mòn HCM. Ngoài ra, một vấn đề quan trọng khác là họ (quân Việt Nam) đã ra khỏi tầm tác xạ yểm trợ của pháo binh Hoa Kỳ. Điều này làm xuống tinh thần các binh sĩ VNCH, và rất nguy hiểm cho họ.
Theo lệnh của các cấp chỉ huy Việt Mỹ, tất cả các đơn vị, sư đoàn Không Vận, Pháo Binh, cùng với tiếp vận của họ “khăn gói quả mướp”, rời Polei Kleng. Đúng trong thời gian đó, đơn vị “chủ nhà” (tiểu đoàn 62 BĐQ/BP) đã thụ huấn xong khóa huấn luyện BĐQ/Dục Mỹ trở về. Tiểu đoàn 23/BĐQ xong nhiệm vụ và chúng tôi lại lên đoàn xe GMC trở về hậu cứ ở Pleiku trên con đường đã bị hư hỏng nhiều, bụi mù.
Ở đây cần nói rõ thêm, trước khi có “lệnh” của các cấp chỉ huy cấp “quân đoàn”, viên cố vấn trưởng tiểu đoàn 22/BĐQ được nghỉ phép sáu ngày (R&R). Ông ta cùng với một hạ sĩ quan trong toán cố vấn được trực thăng “bốc ra” đưa về Pleiku. Trung úy Orie Dubbeld chỉ còn chưa tới 30 ngày phục vụ tại Việt Nam vào thay, cùng với Trung Sĩ Nhất James Edward Duncan, người vừa đến Việt Nam được một tuần.
Tôi ra bãi đáp trực thăng, trên phi đạo, đón Dubbeld và Duncan khi họ được trực thăng đưa vào vùng hành quân, và cũng là người chứng kiến họ được một trực thăng chuyển quân khác đưa vào tiểu đoàn 22/BĐQ, lúc đó đang “lội” trong thung lũng Plei Trap. Trung Úy Dubbeld không được vui, anh ta đã gần hết thời gian phục vụ… sao lại phải tham dự cuộc hành quân này…? Tôi sẽ không bao giờ gặp lại cả hai người Dubbeld và Duncan .
Bạn có thể tiên đoán, chuyện gì sẽ xẩy ra. Tiểu đoàn 22/BĐQ cùng với ba tiểu đoàn Bộ Binh Việt Nam di chuyển bộ trong thung lũng Plei Trap lên hướng bắc (Ben Het), đúng vào nơi đóng quân của ba trung đoàn chính quy Bắc Việt, 28, 40 và 66. Địch đang tập trung trong thung lũng để chuẩn bị tấn công trại LLĐB Ben Het. Ba tiểu đoàn Bộ Binh Việt Nam bị “tàn sát”, có thể nói họ “biến mất” trong quân sử.
Tuy vậy, tiểu đoàn 22/BĐQ vẫn giữ vững tinh thần chiến đấu gắn bó của đơn vị, đánh xuyên qua tuyến phục kích cấp trung đoàn của địch, tiếp tục tiến lên hướng bắc thung lũng Plei Trap. Lúc đó, tiểu đoàn Biệt Động Quân Việt Nam đã ra khỏi tầm mức liên lạc truyền tin của các đơn vị bạn, chỉ còn liên lạc được với phi cơ bay bao vùng. Rừng núi rập rạp cũng làm trở ngại vấn đề liên lạc qua máy truyền tin, xin không trợ hay trực thăng võ trang yểm trợ cho tiểu đoàn. Một phi cơ “Hỏa Long” lên bắn yểm trợ được một lúc, rồi sau đó phải bay về mà không rõ lý do.
Đêm ngày 3 tháng Ba năm 1971, tiểu đoàn 22/BĐQ phá được trận phục kích, đến một ngọn đồi nơi hướng nam trại LLĐB Ben Het, tổ chức phòng thủ đêm. Không “tiêu diệt” được tiểu đoàn Biệt Động Quân, quân Bắc Việt pháo kích như mưa lên ngọn đồi, hàng trăm quả đạn súng cối trong vòng một tiếng đồng hồ. Một quả rơi vào hố chiến đấu của Dubbeld và Duncan .
Bộ tư lệnh Quân Đoàn II, vội vã đưa tiểu đoàn 23/BĐQ (bằng xe!) từ Pleiku lên Tân Cảnh, rồi từ đó sẽ tiến về hướng Ben Het bắt tay với tiểu đoàn 22 Biệt Động Quân. Để tiếp cứu đơn vị bạn, tiểu đoàn 23/BĐQ chạy đua với thời gian, từ Tân Cảnh, tới Dak To, rồi xuống tới Ben Het.
Không tới một tiếng đồng hồ sau, trước khi trời xập tối, tiểu đoàn 23/BĐQ ra khỏi căn cứ Bến Hét, tiến về hướng nam, để bắt tay với tiểu đoàn 22/BĐQ. Tiểu đoàn di chuyển rất thận trọng, nên không có chuyện gì xẩy ra. Đến lúc rạng đông ngày hôm sau, chúng tôi bắt tay với tiểu đoàn bạn, rồi cả hai đon vị, gấp rút quay trở lại trại LLĐB Ben Het.
drvgas