Pháo tự hành 57mm ZSU-57-2 nòng đôi Sparka do Liên Xô cung cấp thực chất là pháo phòng không tự hành với 2 pháo tự động 57mm nhưng cũng được Quân Giải Phóng dùng để tiêu diệt mục tiêu trên mặt đất trong chiến tranh Việt Nam
Trong thế chiến thứ 2, cảm nhận được mối nguy hiểm của máy bay đối với các đơn vị thiết giáp. Năm 1942, Liên Xô đã phát triển mẫu vũ khí phòng không được gắn trên gầm xe tăng T-60 với vũ khí chính 2 khẩu súng máy 12.7mm DSHK. Đến năm 1943, kiểu vũ khí mới là khẩu pháo cao xạ 37mm gắn trên gầm xe Su-76.
Sau thế chiến thứ 2, pháo 37mm đã cho thấy sự thiếu hiệu quả đối với các máy bay có tốc độ ngày càng cao. Năm 1948, Liên Xô đã phát triển pháo ZSU-57-2 nòng đôi với 2 pháo 57mm trên gầm xe tăng T-54 và sau nhiều năm thử nghiệm và cải tiến, pháo ZSU-57-2 chính thức đi vào phục vụ trong quân đội Liên Xô ngày 14 tháng 2 năm 1955
Tuy dựa trên gầm xe tăng T-54 nhưng không gian trong xe khá rộng rãi do chỉ được bọc thép nhẹ. Pháo không trang bị điều khiển bằng radar mà bằng kính ngắm thông thường. Trong chiến tranh Việt Nam, pháo phòng không ZSU-57-2 được Liên Xô viện trợ và đưa vào tham chiến lần đầu tiên trong chiến dịch Xuân Hè 1972 mà chính sử còn gọi là Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 và pháo này cũng tham chiến trong suốt chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975. Tuy chỉ yếu là phòng không chống máy bay các loại, nhưng quân Giải phóng cũng dùng pháo này để bắn tiêu diệt các mục tiêu trên mặt đất. Hỏa lực của 2 khẩu pháo 57mm bắn cùng lúc có uy lực rất lớn và khi bắn đạn xuyên giáp có khả năng xuyên thủng mục tiêu được bọc thép dày 110mm ở tầm 500m
Theo số liệu ghi chép, Liên Xô viện trợ không rõ số lượng bao nhiêu nhưng sau năm 1975, vẫn còn khoảng 500 khẩu pháo ZSU-57-2 vẫn còn hoạt động
Thông số kỹ thuật :
- Nặng : 28.1 tấn
- Dài : 8.46m, gầm xe dài : 6.22m
- Rộng : 3.27m
- Cao : 2.71m
- Kíp lái : 6 người : Chỉ huy, Lái xe, bắn, ngắm và điều khiển, 2 nạp đạn
- Bọc thép : 8-15mm
- Pháo : 2 khẩu 57mm với 300 viên bắn đạn xuyên giáp, đạn phân mảnh
- Tốc độ bắn : 100-140 phát / phút
- Tầm bắn : 4-8km
- Tầm hoạt động : 270km
- Tốc độ : 50km/h
