Lực lượng đặc biệt Mỹ ở Việt Nam – US Special Force Group in Viet Nam war – P3
Người Thượng hay còn gọi là người Ede rất có cảm tình với Lực lượng đặc biệt Mỹ ở Việt Nam – US Special Force Group in Vietnam war do cho rằng mang đã lại lợi ích cho họ
Người Thượng với tộc người chính là người Rhade còn gọi là người Ê đê, người Đề Ga là nhóm người thiểu số chiếm số lượng lớn nhất trong cộng đồng các nhóm dân tộc thiểu số ở Việt Nam
Trong suốt cuộc chiến Đông Dương lần thứ 1, người Pháp cũng như Việt Nam đã cố tìm cách để lôi kéo người Thượng về phía mình do họ đang nắm giữ vị thế địa lý chiến lượng ở vùng Cao Nguyên. Người Pháp thậm chí đã tuyển mộ và huấn luyện nhiều binh sĩ người thượng như là binh sĩ chính quy
Kể từ sau thành công với bộ tộc người Rhade, các hình ảnh mô tả về sinh hoạc của dân làng người Rhade được xem như là kiểu mẫu cho các buôn lành chung quanh theo chương trình CIDG và trong nhiều năm sau đó. Người Rhade được đánh giá là bộ tộc chịu ảnh hưởng lớn nhất cũng như có vị trí quan trọng nhất đối với các nhóm người Thượng khác. Người Rhade tập trung chủ yếu quanh Buôn Ma Thuột , nhưng cũng có 1 số nhóm khác sông quanh Phú Yên, Khánh Hòa, … Tổng dân số người Rhade vào khoảng 100.000 -115.000 người. Trong đó, khoảng 68.000 người số quanh Buôn Ma Thuột
Người Rhade đã sống ở khu vực Cao Nguyên hàng thế kỷ trước. Đến nay vẫn biết rất ít về họ do họ không có ghi chép gì lại. Phần lớn những sự hiểu biết đều do người Pháp ghi nhận lại về họ. Cuộc sống của họ đã ổn định hơn trước do người Pháp đã chỉ bảo họ về lối sống cố định hơn. Họ đã xây nhà ổn định, trồng ruộng lứa gần bờ sông, suối. Theo ghi chép, tổ tiên của họ phần lớn đến từ Trung Quốc và 1 số đến từ khu vực Tây Tạng, Mông Cổ
Người Rhade sống theo chế độ mẫu hệ. Người chồng chịu trách nhiệm kiếm ăn nhưng tài sản thì do vợ giữ. Khi lập gia đình, người đàn ông sẽ sống bên nhà vợ và phải tôn trọng cha vợ tuyệt đối. Nếu anh ta giàu có, có thể có hơn 1 người vợ nhưng người vợ chỉ có 1 chồng duy nhất. Người mẹ chịu trách nhiệm cưới hỏi và của cải gia đình sẽ truyền cho con gái đầu lòng
Nhà ở của người Rhade có thể rất dài, chứa nhiều gia đình với nhau. Có những nhà dài hơn 130m làm bằng ván gỗ và tre nứa nhưng chỉ có 2 lối vào ở 2 đầu. Các thành viên gia đình có thể vào từ 2 đầu nhưng khách thì chỉ có thể đi từ cửa trước. Sàn nhà thường cao hơn 1m và theo hướng Bắc Nam là theo hướng của thung lũng vùng Cào Nguyên
Tôn giáo của người Rhade theo hướng Duy Linh. Họ thờ chúa trời và gọi là Ae Die và sợ hãi quỷ dữ gọi là Tang Lie
Người Rhade tỏ ra rất hào hứng với chương trình CIDG của lực lượng đặc biệt Mỹ – US Special Force do cảm thấy mang lại nhiều lợi ích cho họ. Họ cảm thấy được tôn trọng về tinh thần và được giúp đỡ về lương thực, thuốc men, … các vật chất khác cho dân làng. Càng về sau, càng nhiều bộ tộc người Thượng khác cũng tình nguyện hợp tác với chương trình CIDG. Chương trình CIDG không chỉ thành công với dân tộc thiểu số người Thượng mà còn thành công với tộc người Nùng ở phía Bắc Việt Nam, người Campuchia, người Chăm, …và cả các các thành phần tôn giáo như Cao Đài, Hòa Hảo, …
Kinh nghiệm ở buôn ENao
Được sự chấp thuận của chính phủ miền Nam Việt Nam, mùa thu năm 1961, Ủy Ban Mỹ ở Việt Nam là US Mission đã bắt đầu tiếp xúc với các già làng người Rhade với hứa hẹn sẽ hỗ trợ thuốc men, y tế, lương thực thực phẩm, … đồng thời sẽ cung cấp vũ khí, huấn luyện chiến đấu nếu họ tuyên bô ủng hộ chính quyền miền Nam. Ủy Ban quân đội Mỹ cũng đã thỏa thuận rằng, thoạt đầu, chương trình huấn luyện lực lượng bán vũ trang hay còn gọi là chương trình Dân Sự Chiến Đầu CIDG này sẽ hoạt động độc lập và đặt dưới sự hỗ trợ và giám sát của lực lượng cố vấn Mỹ chứ không phải chính quyền miền Nam Việt Nam
Xem lại từ đầu : Lực lượng đặc biệt Mỹ ở Việt Nam – US Special Force Group in Viet Nam war – P1
Xem lại : Lực lượng đặc biệt Mỹ ở Việt Nam – US Special Force Group in Viet Nam war – P2
Xem tiếp : Lực lượng đặc biệt Mỹ ở Việt Nam – US Special Force Group in Viet Nam war – P4
