Trận Ấp Nhà Mát / Chiến dịch Bushmaster II – Battle of Ap Nha Mat / Operation Bushmaster II 1965
Chiến dịch Bushmaster II hay còn gọi là Trận Ấp Nhà Mát – Battle of Ap Nha Mat / Operation Bushmaster II diễn ra ở khu đồn điền cao su Michelin kéo dài từ ngày 1 đến ngày 6 tháng 12 năm 1965
Bối cảnh trận Ấp Nhà Mát / Chiến dịch Bushmaster II
Ngày 27 tháng 11 năm 1965, trung đoàn 7 thuộc sư đoàn 5 Việt Nam Cộng Hòa bị trung đoàn 271 và trung đoàn 273 quân Giải Phóng tấn công và thiệt hại nặng nề, tổn thất gần 500 binh sĩ. Thiếu tướng Mỹ Seaman lệnh cho đại tá William Brodbeck đang là chỉ huy của lữ đoàn 3, sư đoàn 1 bộ binh Mỹ tổ chức lực lượng đặc nhiệm với 2 tiểu đoàn bao gồm tiểu đoàn 1 thuộc trung đoàn 16 bộ binh, tiểu đoàn 2 thuộc trung đoàn 2 bộ binh cùng pháo đội A thuộc tiểu đoàn 2 trung đoàn 33 pháo binh mở cuộc giải cứu. Vài ngày sau, tin tức tình báo cho biết tiểu đoàn Phú Lợi và trung đoàn 272 của quân Giải Phóng đang lẩn trốn trong khu đồn điền Michelin và lữ đoàn 3 Mỹ chuyển mục đích của cuộc hành quân thành cuộc lùng sục các đơn vị quân Giải Phóng này và ngược lại, quân Giải Phóng cũng tổ chức cuộc phục kích quân đội Mỹ
Diễn biến trận Ấp Nhà Mát / Chiến dịch Bushmaster II
Ngày 1 tháng 12, quân Mỹ mở chiến dịch Bloodhound – Operation Bloodhound sau đổi tên thành Chiến dịch Bushmaster II , đầu tiên, quân Mỹ đã thả tiểu đoàn 2 thuộc trung đoàn 2 bộ binh (2/2) xuống bãi đáp Dallas – Dallas LZ bên trong đồn điền cao su Michelin. Bãi đáp này sau đó trở thành nơi đặt bộ chỉ huy lữ đoàn của cuộc hành quân của quân Mỹ.
Ngày 2 đến ngày 5 tháng 12, tiểu đoàn 2/2 của trung tá Shuffer tiến hành lùng sục phía Đông Bắc bãi đáp Dallas là nơi được gọi là mật khu Long Nguyên của quân Giải Phóng . Đây là khu vực có chiều ngang khoảng 8km, chiều dài khoảng 20km. Ngày 5 tháng 5, Đại đội B và C chia làm 2 nhóm đi đầu với đại đội C ở phía Tây còn đại đội B ở phía Đông đường 240. Đại đội A cùng bộ chỉ huy của tiểu đoàn 2 đi phía sau. Khi đến khu vực phía bắc của Ấp Nhà Mát, cách Bàu Bàng khoảng 8km về phía tây, tiểu đoàn 2/2 phát hiện khu phức hợp ngầm của quân Giải Phóng và tổ chức tấn công, tiểu đội đi đầu của trung sĩ Thibault bị quân Giải Phóng đáp trả bằng hỏa lực hạng nặng lẫn súng máy từ các chiến hào lẫn các ụ súng được ngụy trang trên cây. Trung sĩ Thibault liên tục chỉ huy binh sĩ chống cự và sau đó bị tử thương. Anh được thưởng huy chương Ngôi Sao Bạc. Đại tá Shuffer lệnh cho cho đại đội A đánh vòng phía trái, tấn công vào hướng Tây quân Giải Phóng nhưng bị chận đứng. Quân Giải Phóng cũng tấn công mạnh từ hướng Đông, dồn đại đội B phải băng đường 240 rút về hướng Tây nơi đang có đại đội C đang phòng ngự. Shuffer rút 3 đại đội về và tổ chức phòng thủ với bộ chỉ huy ở phía Bắc, đại đội C ở phía Nam, đại đội B phía Đông đại đội A hướng Tây và Tây Nam. Trung sĩ O.J. Fugere đã được thưởng huân chương Thập Tự do đã dẫn tiểu đội của anh hỗ trợ bộ phận súng cối, riêng anh thiết lập 1 ụ súng máy góp phần đẩy lùi 3 đợt tấn công của quân Giải Phóng
Dù bị bao vây nhưng tiểu đoàn 2 của Shuffer được đại tá William Brodbeck ưu tiên về hỏa lực yểm trợ và lệnh cho 1 đại đội khác chuẩn bị đến để tăng cường cho Shuffer. Để tránh tình trạng bắn bị chồng chéo, gây thương vong cho binh sĩ, Shuffer đã phân vùng yểm trợ bằng cách cho gọi không yểm oanh kích phía Đông và pháo từ tiểu đoàn 8 trung đoàn 6 pháo binh cùng pháo từ tiểu đoàn 2 trung đoàn 32 pháo binh trang bị pháo 175mm yểm trợ hướng Tây Nam của bãi đáp. Shuffer cũng được yểm trợ bởi 3 đội trực thăng gunship, mỗi đội có 2 chiếc Huey thì yểm trợ hướng Bắc. Quân giải phóng cố gắng áp sát quân Mỹ để tránh pháo kích nhưng bị quân Mỹ đẩy lùi ra xa
Các cuộc pháo kích vẫn liên tục suốt hơn 4 giờ. Lúc này đại đội B mở cuộc phản công ở phía Đông, đại đội A và đại đội C lẻn ra phía Nam và đánh vòng lên tập kích dãy lô cốt của quân Giải Phóng. Không quân Mỹ tiến hành liên tiếp 18 phi vụ oanh kích buộc quân Giải Phóng phải tháo lui
Đến 14h30, quân Giải Phóng rút lui, trung tá Shuffer không cho quân truy kích do e ngại bị phục kích, đại đội tăng cường cũng đã đến và tất cả tổ chức phòng thủ ban đêm. Sáng hôm sau, quân đội Mỹ lại tiếp tục lùng sục, phá hủy các công sự ngầm của quân Giải Phóng. Đến chiều tối ngày 6 tháng 12, trận Ấp Nhà Mát kết thúc . Các ngày sau, quân Mỹ tiếp tục lùng sục chung quanh và rút khỏi đồn điền Michelin vào ngày 8 tháng 12
Tổng kết :
Trong trận Ấp Nhà Mát / Chiến dịch Bushmaster II – Battle of Ap Nha Mat / Operation Bushmaster II , phía Mỹ có 44 tử trận, 3 mất tích, 156 bị thương. Họ cũng công bố đã tiêu diệt 318 quân Giải Phóng, bắt giữ 27 tù binh, ước lượng khoảng 214 quân Giải Phóng bị thương, thu giữ 75 vũ khí các loại. Trung đoàn 272 sau trận đánh này đã phải rút khỏi chiến trường và mất nhiều tháng để phục hồi quân số riêng tiểu đoàn 2 của đại tá Shuffer được thưởng huy hiệu Valorous Unit Award là huy hiệu cao quý xếp thứ 2 trong các huy hiệu dành cho đơn vị tương đương huy hiệu Ngôi Sao Bạc dành cho cá nhân
