Trận đồi thịt băm – Battle of Hamburger Hill năm 1969

Trận Đồi Thịt Băm – Battle of Hamburger Hill trong chiến tranh Việt Nam là tên gọi của trận chiến giữa Quân đội Nhân dân Việt Nam, Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam với Quân đội Mỹ diễn ra ở núi A Bia gần biên giới Việt-Lào

Trận Đồi Thịt Băm diễn ra trên Núi A Bia hay còn gọi là núi Ấp Bia là điểm cao đột xuất (937m) còn gọi là cao điểm 937 xảy ra tháng 5 năm 1969 N gần biên giới Việt-Lào (cách 1,9 km)

Trận đánh được nói đến nằm trong Chiến dịch Apache Snow ở thung lũng A Shau.. Lực lượng tham chiến tại Đồi 937 gồm 3 tiểu đoàn của Sư đoàn Không vận 101, chỉ huy là Thiếu tướng Melvin Zais. Các tiểu đoàn này đều thuộc Lữ đoàn 3 (chỉ huy bởi Đại tá Joseph Conmy) gồm Tiểu đoàn 3/187 Bộ binh (Trung tá Weldon Honeycutt), Tiểu đoàn 2/501 bộ binh (Trung tá Robert German) và Tiểu đoàn 1/506 bộ binh (Trung tá John Bowers). Hai tiểu đoàn 2/1 và 4/1 thuộc Sư đoàn 1 Quân lực Việt Nam Cộng hòa được giao nhiệm vụ hỗ trợ cho Lữ đoàn 3. Các đơn vị khác tham gia trong chiến dịch bao gồm các Trung đoàn 9 Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ, Thiết đoàn 3 thuộc Trung đoàn Kỵ binh 5 Lục quân Hoa Kỳ và Trung đoàn 3 thuộc Sư đoàn 1 Quân lực Việt Nam Cộng hòa.

Kế hoạch của Đại tá Conmy là dùng 5 tiểu đoàn mở cuộc tấn công vào thung lũng bằng trực thăng vào ngày 10 tháng 5 năm 1969, để tìm kiếm cũng như phá hủy các kho quân nhu của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam. Kế hoạch tổng thể của cuộc tấn công là Thủy quân lục chiến và các đơn vị trinh sát tiến về phía biên giới Lào, trong khi các đơn vị Việt Nam Cộng hòa (VNCH) cắt đường giao thông qua thung lũng. Tiểu đoàn 2/501 và 1/506 sẽ tiêu diệt đối phương và ngăn chặn các tuyến đường trốn thoát sang Lào. Nếu một tiểu đoàn đụng độ mạnh với lực lượng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam, Conmy sẽ hỗ trợ nó bằng trực thăng với một trong các đơn vị khác. Về lý thuyết, với sức cơ động cực mạnh nhờ trực thăng, Sư đoàn 101 có thể phản ứng đủ nhanh để ngăn chặn bất kỳ đơn vị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam nào. Khi một tiểu đoàn của Hoa Kỳ phát hiện một đơn vị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam, nó sẽ tổ chức đánh chặn cho đến khi một tiểu đoàn tăng cường có thể cắt đường rút lui và dùng hỏa lực vượt trội tiêu diệt đối phương

Cố thủ trong các vị trí chiến đấu đã chuẩn bị trước, Trung Đoàn 29 Bắc Việt đẩy lùi cuộc tấn công đầu tiên của Hoa Kỳ và đánh bật một nỗ lực khác của Tiểu Đoàn 3, Trung đoàn 187 Bộ binh vào ngày 14 tháng Năm. Một trận đánh dữ dội đã bùng nổ trong vòng 10 ngày tiếp theo đó khi ngọn núi phải chịu đựng những cuộc không kích nặng của quân Đồng Minh, pháo bắn chặn và 10 cuộc tấn công của bộ binh. Ngày 20 tháng 5, Tướng Melvin Zais, Chỉ Huy của Sư Đoàn 101, tăng cường thêm hai tiểu đoàn nhảy dù Hoa Kỳ và một tiểu đoàn Nam Việt Nam. Công sự của cộng sản cuối cùng đã bị chiếm trong lần tấn công lần thứ 11, khi quân đội Hoa Kỳ và Nam Việt Nam chiến đấu lên đến đỉnh núi. Trước cuộc tấn công của bốn tiểu đoàn, người Bắc Việt rút lui qua các khu an toàn ở Lào.

Trận Đồi Thịt Băm khiến quân Mỹ hao tổn hàng trăm sinh mạng với 56 người chết và 420 người bị thương nên được ví như Đồi Thịt Băm – Hamburger Hill nhưng rốt cục chỉ chiếm được một ngọn đồi không có giá trị về quân sự. Thiếu tướng John M. Wright lặng lẽ ra lệnh rút khỏi đồi ngày 5 tháng 6. Các cuộc tranh luận về “Hamburger Hill” diễn ra tại Quốc hội Hoa Kỳ, với những lời chỉ trích đặc biệt nghiêm trọng của các thượng nghị sĩ Edward Kennedy, George McGovern, và Stephen M. Young. Edward Kennedy gọi đây là “Cuộc hành quân điên rồ và vô trách nhiệm. Sinh mạng của binh sĩ Mỹ đã bị phung phí chỉ để thể diện nhà binh cho các sĩ quan chỉ huy”

Tình hình càng trầm trọng hơn khi tạp chí Life đăng những bức ảnh của 241 lính Mỹ bị giết trong tuần lễ trận đánh Đồi Thịt Băm . Tướng Creighton Abrams, chỉ huy Phái bộ Cố vấn Quân sự Mỹ ở Việt Nam, đã được Tòa Nhà Trắng ra lệnh tránh những trận đụng độ như vậy và Tổng thống Richard Nixon đẩy nhanh thực hiện chiến lược mới là Việt Nam hóa chiến tranh, và tuyên bố đợt rút quân viễn chinh đầu tiên. Mặc dù trận đánh chỉ ở mức tiểu đoàn, song nó đã trở thành một bước ngoặt trong chiến tranh Việt Nam.