Trận Vạn Tường – Operation Starlite – Cuộc hành quân Ánh Sáng Sao

Trận Vạn Tường – nằm trong chiến dịch Operation Starlite ( Cuộc hành quân Ánh Sáng Sao ) là chiến dịch tìm và diệt của quân đội Mỹ trong chiến tranh Việt Nam vào năm 1965

Cuộc hành quân Ánh Sáng Sao – Operation Starlite bắt đầu ngày 17 tháng 8 năm 1965 và kết thúc ngày 24 tháng 8 năm 1965 với trận đánh chính diễn ra ngày 18 tháng 8 tại làng Vạn Tường nên được gọi là trận Vạn Tường

Đại tá Don P. Wyckoff – chỉ huy chiến dịch lúc đầu đặt tên cho chiến dịch là Satellite (Vệ tinh) nhưng gặp sự cố máy phát điện bị hỏng nên nhân viên đánh máy đánh nhầm là Starlite cùng âm với từ Star Light nghĩa là Ánh sáng của các ngôi sao nên sau này lịch sử cũng dịch là chiến dịch Ánh Sáng Sao

Chủ lực của chiến dịch là lữ đoàn 9 Thủy quân lục chiến được tăng cường 1 số đơn vị xe tăng, pháo binh, … tổng cộng khoảng 5.500 binh sĩ. Ngoài ra còn được pháo hạm từ ngoài biển của các tàu chiến thuộc Hạm đội 7 yểm trợ hỏa lực

Ngày 15 tháng 8, một trinh sát của trung đoàn 1 quân giải phóng Miền Nam đã đầu hàng quân đội Mỹ và tiết lộ vị trí đóng quân của trung đoàn. Sau khi có được tin tức này, các bộ tham mưu của Quân đoàn 3 TQLC Hoa Kỳ đã họp bàn và lên kế hoạch của chiến dịch tìm và diệt trung đoàn 1 với tên chiến dịch là Cuộc hành quân Ánh Sáng Sao – Operation Starlite ( Chiến dịch Ánh sáng sao )

Kế hoạch của quân đội Mỹ là cho tàu đổ bộ 1 đơn vị chặn hướng Nam, 1 cánh quân từ Căn cứ Chu Lai đánh từ hướng Bắc xuống, kết hợp với trực thăng đổ bộ 3 địa điểm ở hướng Tây, tất cả sẽ dồn quân giải phóng ra phía bờ biển và quân đội Mỹ sẽ tận dụng hỏa lực từ pháo của các chiến hạm, từ máy bay ném bom để tiêu diệt

Trong trận đánh quyết định ở làng Vạn Tường còn gọi là trận Vạn Tường, tại thôn Vạn Tường, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, cách căn cứ Chu Lai của quân đội Mỹ 17 km. quân đội Giải Phóng đã tổ chức nhiều chốt chặn và phục kích bằng súng cối và súng máy đồng thời phản công sát sườn các đơn vị Mỹ khiến máy bay ném bom và pháo từ các chiến hạm trở nên không hiệu quả do sợ tấn công nhầm vị trí. Các trực thăng vũ trang Huey đã hỗ trợ hỏa lực cực mạnh khiến quân Mỹ chiếm ưu thế

Kết quả trận đánh giữa 2 bên đều trái chiều. Các tài liệu tiếng Anh cho biết phía quân Việt Nam hoàn toàn không biết về chiến dịch của quân đội Mỹ và đã chịu tổn thất nặng trong trận Vạn Tường với 614 binh sĩ tử trận, 42 người bị bắt và nhiều vũ khí bị tịch thu. Phía Mỹ có 51 tử trận và 203 người bị thương

Các tài liệu Việt Nam thì cho rằng quân đội giải phóng đã biết trước kế hoạch của Mỹ trong trận Vạn Tường nên đã tổ chức phòng ngự và giết chết và làm bị thương 919 lính Mỹ, phá hủy 22 xe tăng và bọc thép, bắn rơi 12 máy bay