Căn cứ Dak Pek – Dak Pek special forces camp trong chiến tranh Việt Nam

Căn cứ Dak Pek – Dak Pek special forces camp là tiền đồn thuộc lực lượng đặc biệt Mỹ phòng thủ ở phía Bắc tỉnh Kontum và được đánh giá là một trong những nơi nguy hiểm nhất ở Vùng II Chiến Thuật trong chiến tranh Việt nam

Căn cứ Dak Pek nằm gần biên giới Việt nam – Lào, cách thị trấn Kontum 80 cây số về hướng tây bắc và chỉ cách biên giới Lào 5km . Lược Lượng Ðặc Biệt (LLÐB) Hoa Kỳ xây căn cứ này vào tháng 4 năm 1962 nhằm mục đích ngăn chận, phá hoại đường xâm nhập từ bắc vào nam của Cộng Sản Bắc Việt (CSBV). Thuở đầu, đơn vị đóng ở đây được đặt mật danh A-749A, sau đó ngày 1 tháng 8 năm 1965 được cải danh là A-211. Đến năm 1966 lại được cải danh là Detachment A-242

Đến ngày 30 tháng 11 năm 1970, Hoa Kỳ chuyển giao căn cứ này lại cho Việt Nam Cộng Hòa và được Tiểu Ðoàn 88 Biệt Ðộng Quân (BÐQ) Biên Phòng trấn giữ.

Tuy thuộc vùng II Chiến Thuật, nhưng căn cứ này nằm gần giáp ranh với biên giới Vùng I Chiến Thuật và cùng với các căn cứ khác như Ben Het, Dak Seang, … án ngữ dọc theo còn đường mòn Hồ Chí Minh

Trong trận chiến mùa hè đỏ lửa năm 1972 mà lịch sử gọi là chiến dịch Xuân Hè 1972, các đơn vị Bắc Việt tấn công căn cứ Dak Pek nhưng thất bại, một phần vì các binh sĩ Biệt Ðộng Quân chống trả dữ dội, một phần vì vị trí chiến lược của trại có nhiều đồi núi, phân tán, nên tránh được hỏa lực pháo binh của đối phương. Thất bại trong việc đánh chiếm Dak Pek, phía Bắc Việt cho quân đi vòng xuống phía nam đánh chiếm Tân Cảnh và bao vây thành phố Kontum.

Trong năm 1973 chỉ có những cuộc chạm súng nhỏ không đáng kể. Các đơn vị Bắc Việt vẫn không chiếm được Dak Pek mặc dầu các tiền đồn khác như Ben Het, Dak Seang và quận Ba Tơ đều lần lượt bị quân Giải Phóng chiếm đóng. Cuối năm 1973, Tiểu Ðoàn 88 BÐQ kết hợp với Tiểu Ðoàn 95 (từng đóng tại Bến Hết), Tiểu Ðoàn 62 (từng đóng tại Polei Kleng) để trở thành Liên Ðoàn 22 Biệt Động Quân.

Liên Đoàn 22 với hai tiểu đoàn lưu động thường xuyên hành quân trên vùng cao nguyên Kontum, Pleiku, và Phú Yên. Còn Tiểu Ðoàn 88 vẫn đóng quân giữ căn cứ Dak Pek. Lúc này căn cứ Dak pek đã bị cô lập hoàn toàn, mọi việc liên lạc với bên ngoài, tải thương, tiếp tế đều bằng trực thăng, ngoài ra tiểu đoàn không còn được sự yểm trợ của pháo binh bạn vì nằm quá xa, sâu trong vùng địch chiếm đóng.

Trong một cuộc chạm súng gần căn cứ vào ngày 27 tháng 4 năm 1974, các binh sĩ Biệt Ðộng Quân tịch thu một tài liệu cho biết Bắc Việt đang chuẩn bị cho một trận đánh dứt điểm căn cứ Dak Pek và ngày 10 tháng 5/1974, các trung đội BĐQ có nhiệm vụ lục soát bên ngoài căn cứ đã bắt đầu chạm súng lẻ tẻ với các đơn vị tiền phương của quân Bắc Việt.

Ngày 12 tháng 5, quân Bắc Việt liên tục pháo kích và dùng hỏa tiễn 122mm bắn liên tục lên vị trí phòng thủ của Tiểu Ðoàn 88 . Sau đó Trung Ðoàn 29 quân Bắc Việt bắt đầu tấn công . Binh sĩ Biệt Ðộng Quân Việt Nam Cộng Hòa chống trả mãnh liệt, đẩy lui nhiều đợt tấn công của quân Giải Phóng. Lúc này, do căn cứ bị cô lập và Mỹ đã rút nên phía Việt Nam Cộng Hòa chỉ có thể dùng máy bay yểm trợ với mật độ rất yếu. Việc tiếp tế đạn dược, thuốc men và tăng cường binh sĩ là không thể tiến hành. 

Đến sáng ngày 16, sau khi tập trung đạn pháo binh bắn vào các vị trí còn lại của Biệt Ðộng Quân, các cánh quân thuộc Trung Ðoàn 29 được yểm trợ bằng xe tăng T-54 bắt đầu tấn công tổng lực, các vị trí phòng thủ, lô cốt, bunker, … còn lại đều bị bắn sập. Quân Bắc Việt bắt đầu tràn vào căn cứ. Các số liệu cho thấy, Bắc Việt đã bắn vào căn cứ hơn 7,000 đạn pháo binh và hỏa tiễn trong vòng 12 tiếng đồng hồ trước khi đánh tan Tiểu Ðoàn 88 BÐQ và chiếm đóng căn cứ Dak Pek

Sau trận đánh căn cứ Dak Pek tháng 5 năm 1974, báo cáo tổn thất về Tiểu Ðoàn 88 BÐQ gần như là 100% với các binh sĩ đều gần như bị chết hết. Tiểu đoàn này đã bị cô lập hơn một năm, tất cả các vùng xung quanh như Tân Cảnh, Dakto đã mất vào tay quân Bắc Việt.