Chiến Dịch Xuân Hè 1972 – Mùa Hè Đỏ Lửa – Easter Offensive trong chiến tranh Việt Nam
Chiến Dịch Xuân Hè 1972 hay còn được gọi là chiến dịch Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 – Mỹ gọi là Easter Offensive 1972 đã lần đầu chứng kiến sự tấn công trên quy mô lớn của quân Giải Phóng và gây thiệt hại nặng nề cho cả 2 phía trong chiến tranh Việt Nam
Mặt trận Đông Nam Bộ hay Chiến dịch Nguyễn Huệ
Chiến dịch Xuân Hè 1972 bắt đầu vào lúc 4h sáng ngày 1 tháng 4, quân Giải Phóng với sư đoàn 5,7,9 cùng các trung đoàn độc lập, trung đoàn địa phương được sự hỗ trợ của các đơn vị xe tăng T-54, xe tăng PT-76 đã tấn công Xa Mát, đến ngày 5 tháng 4 thì tấn công Lộc Ninh sau 2 ngày chiến đấu ác liệt, ngày 7 tháng 4, đại tá Nguyễn Công Vĩnh, chỉ huy chiến đoàn 9 Việt Nam Cộng Hòa phải ra hàng
Ngày 11 tháng 4, quân Giải Phóng tấn công thị xã An Lộc, các đợt tấn công và pháo kích liên tục khiến vòng phòng thủ ở thị xã An Lộc chỉ còn khoảng 1km2. Lực lượng xe tăng của Quân Giải Phóng tiến quá nhanh nên trở thành đơn độc và bị quân Việt Nam Cộng Hòa bắn cháy khá nhiều. Còn những đợt tấn công khác lại thiếu xe tăng hỗ trợ. Ngày 15 tháng 4, quân Việt Nam Cộng Hòa đổ tiểu đoàn 6 Nhảy Dù xuống Đồi Gió và cho Lữ Đoàn 1 tiếp cứu cứu An Lộc nhưng thất bại. Quốc Lộ 13 đi An Lộc bị cắt đứt. Sau nhiều đợt tấn công không thành, quân Giải Phóng tiến hành bao vây, cô lập thị trấn An Lộc. Chuẩn tướng Lê Văn Hưng chỉ huy sư đoàn 5 bộ binh phòng thủ An Lộc với sự yểm trợ của các đợt ném bom bằng máy bay B-52
Ngày 18 tháng 4, quân Giải Phóng tổ chức đợt tấn công thứ 3. Chuẩn tướng Lê Văn Hưng, tổng tư lệnh lực lượng trú phòng, đã tuyên bố: “Ngày nào tôi còn, An Lộc còn.” Lực lượng phòng không của quân Giải Phóng với đủ loại súng máy 12,7mm, pháo cao xạ 37mm, cao xạ 57mm và cả tên lửa SA-7 Strela 2 chống trả ác liệt, ngăn quân Việt Nam Cộng Hòa tiếp viện cho mặt trận An Lộc. Quốc Lộ 13 vẫn còn bị cắt đứt. Quân Việt Nam Cộng Hòa vẫn đang cố gắng giải vây cho An Lộc
Quân Giải Phóng tiếp tục mở đợt tấn công thứ 4 ngày 21 tháng 5, đợt thứ 5 ngày 11 tháng 5, thứ 6 ngày 14 tháng 5 và đợt thứ 7 vào ngày 19 tháng 5 là ngày sinh của lãnh tụ Hồ Chí Minh. Quân Giải Phóng đã tổ chức trước lễ kỷ niệm 3 ngày và quyết chiếm An Lộc để làm quà mừng sinh nhật lãnh tụ. Quân Giải Phóng liên tục tổ chức tấn công và các cuộc tấn công kéo dài đến ngày 23 tháng 5. Trong các trận đánh liên tục hơn 40 ngày qua, quân Giải Phóng thiệt hại rất nhiều xe tăng và binh sĩ. Quân Việt Nam Cộng Hòa cũng gần như kiệt sức, hàng trăm binh sĩ bị thương phải nằm chịu trận ở An Lộc mà không được di tản. Những ngày cuối tháng 5, quân Giải Phóng chuyển sang bao vây và không còn tấn công mạnh nữa. Quân Việt Nam Cộng Hòa bắt đầu chuyển sang thế công, nới lỏng dần vòng vây.
Ngày 9 tháng 6 năm 1972, lần đầu tiên sau 2 tháng của cuộc chiến, một đoàn trực thăng 23 chiếc của Việt Nam Cộng Hòa đã có thể đáp xuống An Lộc để tiếp tế và di tản thương binh an toàn. Quân VNCH tiếp tục mở rộng ra chung quanh và chiếm lại những vùng đã mất
Ngày 12 tháng 6/1972, khi cờ Việt Nam Việt Nam Cộng Hòa được cắm trên đỉnh đồi Đồng Long, Tướng Lê Văn Hưng tuyên bố với phái viên Vô Tuyến Việt Nam rằng “Thành phố An Lộc được hoàn toàn giải tỏa”
Tổng kết chiến dịch Xuân Hè 1972
Trong chiến dịch Xuân Hè 1972, tuy quân Giải Phóng không chiếm được Kon Tum và An Lộc đồng thời bị đẩy lùi khỏi Quảng Trị nhưng quân Giải Phóng vẫn chiếm được Lộc Ninh và cảng Cửa Việt, đồng thời nắm giữ được Quảng Trị và đẩy lùi quân Việt Nam Cộng Hòa xuống phía Nam sông Mỹ Chánh trong một thời gian dài. Những điều này khiến quân Giải Phóng và quân Bắc Việt Nam nắm được những lợi thế trong cuộc đàm phán Paris
Các bài học rút ra từ chiến dịch Xuân Hè 1972
Theo đánh giá của Mỹ, Quân Giải Phóng đã mắc 1 số sai lầm sau :
- Đánh giá thấp khả năng chiến đấu của QLVNCH, tuy không còn quân Mỹ chiến đấu bên cạnh nên sức chiến đấu suy yếu, tinh thần không cao nhưng 1 số đơn vị đã chứng tỏ được khả năng của mình như các đơn vị Nhảy Dù, Thủy Quân Lục Chiến nếu được yểm trợ về mặt hỏa lực
- Không tính đến khả năng Mỹ sẽ vẫn yểm trợ mạnh về mặt hỏa lực, đặc biệt về mặt không quân, điển hình là các đợt ném bom bằng máy bay B-52
- Lần đầu tiến đánh trên quy mô lớn nên hiệp đồng binh chủng giữa các đơn vị không cao, điển hình là sự phối hợp giữa xe tăng T-54 và bộ binh
- Tiến đánh trên nhiều mặt trận nên bị chia rẽ sức mạnh
Tuy nhiên, cũng từ những bài học trên, quân Giải Phóng đã rút ra các kinh nghiệm quý báu sau này trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử như :
- Quân Giải Phóng đã sớm đánh bại 2 lực lượng chính yếu là Nhảy Dù và Thủy Quân Lục Chiến để đánh bại tinh thần chiến đấu của quân Việt Nam Cộng Hòa
- Cho các đơn vị tên lửa SAM-2 hành quân theo các đơn vị tấn công để đề phòng Không Quân Mỹ quay trở lại
- Sự phối hợp giữa các binh chủng đã tốt hơn rất nhiều
- Tập trung đánh dần từng mặt trận chứ không chia rẽ nữa
Xem lại : Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 – Chiến Dịch Xuân Hè – Easter Offensive 1972 trong chiến tranh Việt Nam – P1
