Quân đội Trung Quốc tham chiến ở Việt Nam – Chinese Army in the Vietnam War – P4

Quân đội Trung Quốc tham chiến ở Việt Nam – Chinese Army in the Vietnam War – P4

Do thiếu nguồn tiếp cận nên các nhà nghiên cứu lịch sử Trung Quốc gần như không có bất cứ nguồn tin tức hay dữ liệu nào đáng kể hay khả tín về giai đoạn phát triển gần đây của Quân Đội Trung Quốc để có thể phân tích. Mặc dù vậy, chính phủ Trung Quốc cũng không chối bỏ việc can thiệp vào cuộc chiến Đông Dương. Vào năm 1979, chính phủ Trung Quốc đã công bố công khai một số thông tin về viện trợ quân sự trong cuộc chiến Đông Dương lần 1 giai đoạn 1946-1954 và cuộc chiến Việt Nam giai đoạn 1965-1973. Bắc Kinh đã sử dụng việc viện trợ quân sự này như là một lý do chính đáng để hợp thức hóa vấn đề Xung Đột Biên Giới năm 1979 như là vấn đề tự vệ và chủ quyền trên vùng biển Đông

Những vấn đề không thể giải quyết giữa Việt Nam – Trung Quốc đã dẫn đến việc thù địch giữa 2 quốc gia ngày càng gia tăng trong giai đoạn 1976-1978 và cuộc chiến Biên Giới 1979 . Ngày 17 tháng 2, Trung Quốc đã tung ra cuộc tấn công quy mô với hơn 220.000 quân . Đại úy Triệu đã rất không vui gọi đây là cuộc chiến Đông Dương lần 3 – Third Indonechina War như một số nhà sử học cũng gọi như thế. Anh không hiệu vì sao những đồng minh Cộng Sản thân thiế lại có thể nhanh chóng biến thành thù địch chỉ trong vòng 10 năm. Nhiều sư đoàn Quân Đội Trung Quốc – PLA đã trở lại Việt Nam nhưng không phải với vai trò đồng minh mà là với vai trò quân xâm lược. Trong lần tấn công này, Trung Quốc được cho là đã thiệt hại mất ít nhất 23.000 quân. Trung Quốc rút quân ngày 16 tháng 3 nhưng cuộc chiến chưa dừng lại ở đó

Tháng 5 – tháng 6 năm 1981, Trung Quốc lại tấn công phía Bắc Việt Nam nhưng quy mô nhỏ, các cuộc chạm súng vẫn thường xuyên diễn ra tiếp theo đó. Tháng 4 và tháng 5 năm 1984, Trung Quốc bắt đầu tấn công với quy mô lớn và tràn ngập nhiều vị trí phòng thủ của phía Bắc Việt Nam và chiếm vị trí chiến lược là dãy núi Lão Sơn

Trong 5 tuần của cuộc tấn công, khoảng 1003 lính Trung Quốc đã thiệt mạng trong chiến tranh Biên Giới Việt Trung – Sino-Vietnamese border. Sau đó, quy mô các cuộc tấn công giảm dần và cho đến tháng 4 năm 1987 thì chấm dứt

Năm 1992, quân đội Trung Quốc rút quân khỏi Lão Sơn và Yến Sơn. Năm 1993, để phát triển kinh tế vùng biên giới, quân đội Trung Quốc ở tỉnh Quảng Tây và Vân Nam đã cho tiến hành gỡ bom mìn đã cài đặt trước đó

Trong những năm 1980s, để giải thích cho cuộc chiến Biên Giới, phía Bắc Kinh đã cho tiến hành tuyên truyền rằng Trung Quốc đã rất thân thiện và rộng lớn, nhiệt tình giúp đỡ phía Việt Nam nhưng cuối cùng đã bị chính quyền Hà Nội hung hăng, phản bội. Các cuộc tranh luận vẫn diễn ra về chủ quyền trên quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa trên biển Đông. Hải Quân Trung Quốc đã chiếm 1 số vùng đảo này trong cuộc chiến Việt Nam. Cuộc tranh cãi lại tiếp diễn mạnh mẽ vào năm 2014 khi Trung Quốc tiến hành các hoạt động thăm dò dầu khoan ở vùng biển này

Nguồn tài liệu, dữ liệu ,… nghiên cứu được tôi sử dụng để khảo cứu vấn đề Quân đội Trung Quốc tham chiến ở Việt Nam đến từ nhiều nguồn. Bao gồm :

Nguồn thứ nhất : từ các ghi chép, trích lục, .. từ phía Đảng Cộng Sản Trung Quốc, chính phủ Trung Quốc, các đơn vị quân đội , các học viện quân đội, Bộ Tư Lệnh, … Tôi đã tiến hành viếng thăm, trích lục, phỏng vấn, … trong giai đoạn 2000-2016. Tôi cũng đã có dịp cộng tác với Đại Học Quốc Phòng Quốc Gia Trung Quốc – National Defense University (NDU) và Học Viện Chính Trị Nam Kinh –  Nanjing Political Academy . Nhiều nguồn tư liệu ở đây đã được sử dụng trong các tài liệu gửi Ủy Ban Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc – Central Military Committee, CMC 

Nguồn tư liệu thứ hai đến từ các ghi chép, văn bản, các cuộc phỏng vấn, … giới Lãnh Đạo, các nhà quân sự Trung Quốc . Tuy tư tưởng Mao Trạch Đông là cốt lõi không bàn cãi, nhưng ý kiến của những lãnh đạo khác như Chu Dung Cơ, Lâm Bưu , nguyên soái Nhiếp Vinh Trăn, … cũng đạt nhiều thống nhất để góp phần ra quyết định chung trong Ủy Ban Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc CMC

Nguồn tư liệu thứ ba đến từ các ghi chép, văn bản, các cuộc phỏng vấn,.. các chỉ huy, sĩ quan, … Từ năm 2000-2015, tôi đã trực tiếp viếng thăm và phỏng vấn nhiều chỉ huy, sĩ quan ,… quân đội đã nghỉ hưu ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, … bao gồm trung tướng Qin Chaoying , đại tá Chen Zhiya , trung tá Wang Bo, … Những tài liệu, ghi chép, … từ họ đã cho cái nhìn toàn diện hơn. Họ rất hào hứng kể lại những kinh nghiệm mà họ trải qua và đồng ý cho tôi ghi chép lại, trích dẫn lại

Nguồn tư liệu thứ tư đến từ các ghi chép, văn bản, các cuộc phỏng vấn,.. các cựu chiến binh, hạ sĩ quan, … các sinh viên, học giả, .. từ các trường quân đội, học viện quân đội, .. về kinh nghiệm tác chiến, kế hoạch tác chiến, mô hình chỉ huy, …

Năm 2001-2014, tôi đã phỏng vấn nhiều cựu chiến binh Liên Xô, Ukraine, Việt Nam và Mỹ. Các cựu chiến binh Liên Xô rất miễn cưỡng khi nói về cuộc chiến Việt Nam . Ở Việt Nam, không có quy trình giải mật các tài liệu trước đây. Chỉ có 1 số nguồn tin ít ỏi đến từ các quyển sách dạng hồi ký, bút ký chiến trường , … của các sĩ quan quân đội, cán bộ, … đã về hưu. Tuy nhiên, qua những cuộc tiếp xúc, các cựu binh Việt Nam cũng rất cởi mở để kể lại những việc trước đây. Mặc dù chính quyền Việt Nam vẫn còn quãng đường dài trước khi cho phép các cựu binh được tự do thuật lại mọi việc nhưng những đóng góp của họ là không hề nhẹ trong quá trình nghiên cứu chiến tranh Việt Nam

Nguồn tư liệu cuối cùng là đến từ các tài liệu được xuất bản công khai cả tiếng Anh lẫn tiếng Hoa . Các tài liệu này rất hữu ích cho các sinh viên, học giả, … muốn tìm hiểu về quân đội Trung Quốc và lịch sử Trung Quốc hiện đại. Trong những tài liệu này cũng có đề cập đến cuộc chiến Việt Nam tuy nhiên những dữ liệu này đã được chọn lọc và qua đó cũng cung cấp được 1 cái nhìn khá tổng quan về vấn đề cuộc chiến Việt Nam

Xem lại từ đầu : Quân đội Trung Quốc trong chiến tranh Việt Nam – Chinese Army in the Vietnam War – P1

Xem lại : Quân đội Trung Quốc trong chiến tranh Việt Nam – Chinese Army in the Vietnam War – P3

Xem tiếp : Quân đội Trung Quốc trong chiến tranh Việt Nam – Chinese Army in the Vietnam War – P5

Tag : Quân đội Trung Quốc tham chiến ở Việt Nam – Chinese Army in the Vietnam War