OSS tiền thân CIA từng giúp Việt Minh trong cuộc chiến Việt Nam – OSS in Vietnam war

Ít ai biết rằng OSS là tiền thân của cơ quan tình báo Trung Ương CIA đã từng giúp đỡ mặt trận Việt Minh của chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn chống Nhật – OSS in Vietnam war

OSS có tên tiếng Anh là Office of Strategic Services (OSS) là Cơ quan Tình báo Chiến lược Mỹ trong giai đoạn thế chiến 2 và là tiền thân của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA)

William Stephenson là sĩ quan cao cấp của cơ quan tình báo Anh – MI6 đã đề nghị tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt Dưới thời của tổng thống Mỹ thành lập cơ quan tình báo. Tổng thống Mỹ Roosevelt ngay lập tức đã chỉ thị cho sĩ quan William J. Donovan tiến hành thành lập cơ quan tình dưới dưới kiểu mẫu của cơ quan tình báo MI6 và Đơn Vị thực hiện Chiến Dịch Đặc Biệt – Special Operations Executive (SOE) của Anh. Sĩ quan Donovan được sự hỗ trợ của chuyên gia cao cấp người Anh Charles Howard Ellis đã thiết lập cơ quan tình báo OSS 

Trong thế chiến 2, cơ quan OSS chịu trách nhiệm thu thập tin tức tình báo, tổ chức các cuộc tấn công phá hoại, các chiến dịch tuyên truyền, tổ chức và huấn luyện các nhóm du kích chống Đức, Italia ở Châu Âu và chống Nhật ở Châu Á

Trong giai đoạn 1943-1945, cơ quan OSS là đơn vị chính để tổ chức huấn luyện cho quân Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch chống Nhật ở Trung Quốc và các nhóm du kích chống Nhật ở Myanmar. Ngoài ra, cơ quan OSS còn tổ chức huấn luyện và hỗ trợ vũ khí cho quân của Mao Trạch Đông và tổ chức Việt Minh ở Việt Nam 

Trong bài dịch, do dịch theo nguyên bản nên dịch “chủ tịch Hồ Chí Minh” thành “ông Hồ Chí Minh” chứ không có ý gì khác. Mong bạn đọc thông cảm

Trong suốt phần lớn thời gian trong và sau thế chiến 2, Mỹ chỉ xem Việt Nam là thuộc địa Pháp và ít quan trọng về mặt địa lý và chính trị. Khi Nhật chiếm Việt Nam, Mỹ cũng chỉ đánh giá rằng Việt Nam là thuộc địa Pháp và ngày nào đó Pháp sẽ giành lại từ Nhật

Mặc dù Nhật đã tấn công và chiếm Việt Nam vào năm 1940 nhưng Nhật vẫn để Pháp nắm quyền cai trị Việt Nam nhằm biến Việt Nam thành hậu cứ cung cấp nguyên vật liệu chiến tranh cho cuộc chiến của Nhật tại Trung Quốc . Điều này giúp Pháp tổ chức và duy trì mạng lưới tình báo để chống Đồng Minh chống Nhật. 

Đầu năm 1945, tình hình đã diễn biến nhanh và chuyển hướng lợi thế rõ rệt cho lực lượng Đồng Minh. Nhật Bản đã nghi ngờ Pháp ở Việt Nam và vào ngày 1 tháng 3 năm 1945, Nhật đã tổ chức chiến dịch Meigo – Operation Meigo . Đây là cuộc tấn công nhanh vào quân Pháp và đã chấm dứt sự cai trị của Pháp ở Việt Nam 

Sau khi Nhật chiếm quyền cai trị Việt Nam, hệ thống mạng lưới tình báo của lực lượng Đồng Minh ở Việt Nam đã sụp đổ. Một trong những hệ thống tình báo là nhóm GBT, nhóm này có nhiệm vụ thu thập tin tức về tin tức thời tiết, sự di chuyển của các đơn vị quân Nhật, tìm đường thoát cho các phi công Đồng Minh bị bắn rơi, … Nhóm GBT sẽ báo các tin tức đó về cho phi đoàn Không Quân số 14 của Mỹ đóng ở Trung Quốc . Cho đến lúc đó, nhóm GBT vẫn không tuyển mộ binh sĩ người Việt do quân Pháp đã báo cáo rằng người Việt không đánh tin cậy và họ chỉ muốn tìm vũ khí để chống người Pháp . Tuy nhiên, khi hệ thống tình báo mất đi, nhóm GBT buộc phải tìm đến người Việt Nam 

Cả nhóm GBT lẫn Cơ quan Tình báo Chiến Lược Mỹ OSS đều nghĩ đến một người vốn đã gây sự chú ý từ năm trước. Đó chính là ông Hồ Chí Minh . Tổ chức Việt Minh của ông đã tạo được thiện cảm với Phi Đoàn 14 Không Quân Mỹ khi đã giúp hộ tống 1 phi công Mỹ bắn rơi để đưa về căn cứ Mỹ ở Trung Quốc. Một sĩ quan OSS là Charles Fenn đã mô tả ông Hồ Chí Minh là một người thẳng thắn, cởi mở và thiện cảm với người Mỹ. Charles Fenn đã tin rằng ông Hồ cùng với tổ chức Việt Minh sẽ trở thành nhóm tình báo xuất sắc và sẽ giúp cho lực lượng Đồng Minh chống Nhật . Ngay sau đó, ông Hồ Chí Minh đã trở thành nhân viên tình báo OSS với mật danh “Lucius”

Cơ quan OSS sau đó đã cử đội “con Nai” – “Deer Team” dưới quyền của thiếu tá Allison Thomas đã nhảy dù vào khu căn cứ Việt Minh để huấn luyện tổ chức này chống Nhật . Khi nhóm của thiếu tá Thomas đến Việt Minh vào cuối tháng 7, nhóm của ông đã được chào đón nồng nhiệt với bandscroll “Chào đón các người bạn Mỹ” . Nhóm của Thomas đã tổ chức và huấn luyện cho lực lượng Việt Minh cách sử dụng lựu đạn, súng trường Carbin, súng phóng lựu Bazooka, … . Không bao lâu sau, lực lượng tác chiến hỗn hợp Mỹ-Việt đã được hình thành

Việc huấn luyện không kéo dài lâu do vào tháng 8 năm 1945, Mỹ đã ném quả bom nguyên tử xuống thành phố Hiroshima và Nagasaki và Nhật Bản đầu hàng không điều kiện. Thiếu tá Thomas đã ghi trong nhật ký khi nhận được tin Thế Chiến 2 kết thúc :

“Lính Mỹ và Việt Minh đều vui cười hớn hở. Chúng tôi đã bắn pháo tín hiệu và pháo sáng làm sán rực bầu trời . Chúng tôi đồng loạt reo hò “Hura …. Hura …. “

Hôm sau, các binh sĩ Mỹ đi theo đoàn Việt Minh lúc này được trang bị vũ khí Mỹ . Đoàn binh sĩ Việt – Mỹ này tiến về Hà Nội. Dọc đường đi, họ được những người dân chào đón và cung cấp thực phẩm, thức ăn 

Với việc Đế Quốc Nhật đã đầu hàng và những người Pháp cai trị vẫn đang bị giam giữ, Việt Minh đã nhanh chóng khởi sự giành chính quyền. Cờ Việt Minh được treo lên và người Việt reo hò mừng rỡ. Lúc này, những người Mỹ đầu tiên dưới quyền chỉ huy của đại uý Archimedes Patti đã đến Hà Nội vào ngày 22 tháng 8 để chuẩn bị cho việc tiếp nhận người Nhật đầu hàng. Đoàn binh sĩ của đại uý Archimedes Patti cũng được Việt Minh chào đón nồng nhiệt như đội Con Nai trước đây . Các bandscroll và các khẩu hiệu chào đón cũng như đòi quyền Độc Lập bằng tiếng Việt, Hoa, Anh, Pháp được treo dọc các tuyến đường 

Đại uý Archimedes Patti đã tận mắt thấy buổi diễu hành đầu tiên của quân đội Việt Minh và nghi thức quốc tế đầu tiên của Việt Nam được tiến hành khi cờ Việt Nam được kéo lên bên cạnh cờ Đồng Minh. Quốc ca Mỹ được hát lên và sau đó quốc ca Việt Nam với giai điệu mới được hát vang

Ngày 2 tháng 9, đại uý Patti cùng đồng đội đã chứng kiến ông Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn Độc Lập trước đám đông. Điều này hiển nhiên rằng Mỹ đã thừa nhận nền Độc Lập của Việt Nam trong khi người Pháp hy vọng Mỹ sẽ không công nhận điều này và giúp Pháp duy trì tình trạng thuộc địa của Pháp ở Việt Nam

Xem tiếp : OSS tiền thân CIA từng giúp Việt Minh trong cuộc chiến Việt Nam – OSS in Vietnam war – P2