Xe tăng T-54 của quân Giải Phóng – PAVN T-54 tank được Liên Xô viện trợ đã thực sự chứng minh được sức mạnh hơn hẳn so với đối thủ là xe tăng M-41 hay xe tăng M-48 của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam
Sau thế chiến thứ 2, cuối năm 1945, Liên Xô bắt đầu phát triển mẫu xe tăng mới là xe tăng T-54 và bắt đầu sản xuất vào năm 1947 mặc dù lúc này vẫn còn sản xuất hàng loạt mẫu xe tăng T-34/85
Xe tăng T-54 – PAVN T-54 tank được trang bị pháo chính 100mm và súng máy 7.62mm đồng trục cùng 1 súng máy 7.62mm trên nóc . Giáp chính dày đến 200mm. Trọng lượng nặng 36 tấn. Nhiều người đánh giá, T-54 là mẫu thiết kế tốt hơn hẳn so với đối thủ là xe tăng M41 Walker Bulldog và M48 Patton của Mỹ. Xe tăng M-48 chỉ được trang bị pháo 90mm và giáp dày nhất chỉ 120mm
Các thí nghiệm với pháo 90mm M3A1 trang bị trên M48 Patton đạn 90mm thông thường chỉ có thể xuyên thủng phần mặt trước tháp pháo ở cự ly 350 mét. Khi đạn T33 được bắn ra từ khẩu pháo M36 mới hơn trên M48 Patton, nó vẫn không thể xuyên thủng mặt trước thân xe, hoặc chỉ xuyên được mặt trước của tháp pháo T-54 ở khoảng cách ở 350 m. Ngược lại, pháo 100mm của T-54 lại có thể dễ dàng bắn xuyên mặt trước tháp pháo của M48 Patton ở cự ly 1.200 mét. Cho thấy, nếu trường hợp T-54 đấu M48 Patton, xe tăng T-54 sẽ dễ dàng đánh bại M48 không chút khó khăn
Yếu điểm của xe tăng T-54 chính là nòng pháo không thể hạ thấp, do đó quân Giải Phóng không thể dùng xe tăng T-54 tiến hành các cuộc phục kích tấn công từ trên cao. Ngoài ra, hệ thống ngắm bắn lại dính với pháo chính, không linh hoạt nên rất khó quan sát hoặc dò tìm mục tiêu khi xe tăng đang quay pháo ở góc này mà muốn quan sát chung quanh hay tìm mục tiêu ở góc quan sát khác
Xe tăng T-54 và biến thể nâng cấp T-55 trở thành loại xe tăng được sản xuất nhiều nhất thế giới với số lượng lên đến 86.000-100.000 chiếc
Trong chiến tranh Việt Nam, Xe tăng T-54 quân Giải Phóng Việt Nam lâm trận nhiều nhất là vào dịp chiến dịch Xuân Hè 1972 mà phía quân đội Việt Nam Cộng Hòa gọi là “Mùa Hè Đỏ Lửa” khi quân Giải Phóng tấn công và mở trận An Lộc, trận Kon Tum, trận Quảng Trị, …. Đặc biệt là hướng Kon Tum khi quân Giải Phóng được sự yểm trợ của trung đoàn thiết giáp 203 đã tấn công cứ điểm của sư đoàn 22 Việt Nam Cộng Hòa, đánh bại sư đoàn 22 và đã chiếm được căn cứ Tân Cảnh từ đó uy hiếp sân bay Phượng Hoàng.
Trong trận Tân Cảnh 1972, đã diễn ra trận đánh giữa M41 của quân đội VNCH và T-54 của quân Giải Phóng. Đại úy Charles Carden, cố vấn của trung đoàn 47 bộ binh đã thuật lại như sau: Khoảng 1 tiếng đồng hồ sau khi Tân Cảnh bị tấn công, 1 trực thăng UH1 đến Đắc Tô II đón 6 viên cố vấn Hoa Kỳ của sư 22 Bộ binh. Chiếc trực thăng này bị trúng đạn phòng không,cháy và rớt tại phía nam chu vi phòng thủ. Tại khu vực phòng thủ của trung đoàn, chính ông được mục kích 2 chiến xa T54 địch tiến vào phi trường rồi chia làm 2 ngả. Một chiếc tiến về hướng Tây của phi trường, án ngữ lộ trình chuyển quân từ Bến Hét về Đắc Tô II. Chiếc kia từ hướng Bắc chạy vào giữa phi trường, tấn công vị trí phòng thủ của trung đoàn 47 bộ binh.
Ngay lúc đó, 2 xe tăng M41 thuộc chi đoàn 1/14 liền điều động và tác xạ. Mỗi chiếc M41 bắn 3 phát đại bác 76 ly vào sườn tây của chiềc T54. Lúc ấy cố vấn Carden, chỉ cách chiến xa địch khoảng 100 thước, nhìn thấy chiếc T54 bị trúng đạn và bốc khói nhưng chưa bị hạ. Chiếc T54, vỏ thép dầy 105 ly, nặng 36 tấn, đã hồi phục mau lẹ rồi quay nòng súng lại bắn hạ 1 chiến xa M41 bằng 2 quả đạn 100 ly. Ngay sau đó chiếc T54 này cũng hạ chiếc M41 còn lại bằng trái thứ ba. Đây là trận xa chiến cuối cùng tại mặt trận Đắc Tô .
Còn mặt trận An Lộc thì xe tăng T-54 do tiến vào thị trấn thiếu sự yểm trợ của bộ binh nên bị quân Việt Nam Cộng Hòa bắn cháy khá nhiều
Đến năm 1975, T-54 tiếp tục chứng tỏ được giá trị khi tiến công ở mặt trận Xuân Lộc, ghi điểm chính ở trận đánh căn cứ Đồng Dù và cũng là đơn vị đầu tiên tiến vào cắm cờ trên dinh Độc Lập, đánh dấu chiến dịch Hồ Chí Minh thành công vang dội
Sau Giải Phóng, xe tăng T-54 tiếp tục trở thành dòng xe tăng chủ lực của quân đội Việt Nam trước khi quân đội Việt Nam mua và trang bị dòng xe tăng hiện đại hơn là xe tăng T-90 của Nga
