Việt Nam bắn rơi máy bay B-52 trong Điện Biên Phủ trên không ở Hà Nội 12 ngày đêm năm 1972 là bao nhiêu chiếc ?

Việt Nam đã bắn rơi bao nhiêu máy bay B-52 trong trận đánh gọi là trận “Điện Biên Phủ trên không” ở Hà Nội 12 ngày đêm năm 1972 khi không quân Mỹ đã mở trận tập kích bằng máy bay B-52 vào Hà Nội và các vùng xung quanh ?

Đến nay, số liệu từ phía quân đội Việt Nam về việc Việt Nam bắn rơi máy bay B-52 và số liệu từ phía Mỹ vẫn trái ngược nhau

Một bài trên trang web của Đảng Cộng sản Việt Nam về ‘Trận Điện Biên Phủ trên không‘ hôm 14/02/2004 viết:

“Qua 12 ngày đêm chiến đấu kiên cường (từ 18 đến 30-12-1972) quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B-52,”

“Cùng với những thắng lợi giành được trước đó, đặc biệt là trong cuộc tiến công chiến lược 1972 ở miền nam, thắng lợi của trận ‘Điện Biên Phủ trên không’ trên bầu trời Hà Nội và Hải Phòng đã góp phần buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi miền nam Việt Nam.

Sau bài báo đó 3 năm, con số 34 pháo đài bay B-52 của Mỹ bị bắn hạ tiếp tục được trang web của Đài Tiếng nói Việt Nam nhìn lại trận oanh kích vào Giáng Sinh trong bài có tựa đề tiếng Anh ‘The Christmas bombings of Hanoi in retrospect’.

Nhưng trong một bài đăng năm 2012, báo Quân đội Nhân dân đã giảm con số B-52 xuống so với trước:

“Trong 12 ngày đêm từ 18-12-1972 đến 29-12-1972, quân dân Hà Nội đã lập một kỳ tích lịch sử: bắn rơi 23 máy bay B-52, bắt sống nhiều phi công Mỹ.”

Nhận định về kết quả quân sự – chính trị của chiến dịch nhìn từ phía Hà Nội, tờ báo viết:

“Sau sự kiện này, Tổng thống Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom trên toàn miền Bắc Việt Nam từ 30-12-1972, đi đến việc ký kết Hội nghị bốn bên về ‘chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam’ tại Pa-ri ngày 27-1-1973”.

Đây là quan điểm cho rằng vì ‘thất bại’ do Việt Nam bắn rơi máy bay B-52 với số lượng nhiều thiệt hại quá lớn, Hoa Kỳ phải ngưng không kích và chấp nhận đàm phán.

Đã có rất nhiều tài liệu của các nhân vật trong chính giới Hoa Kỳ, các nhà bình luận và phân tích quân sự về chiến dịch Hoa Kỳ gọi là Linebacker II (trận Linebacker I hồi tháng 5/1972 chỉ nhằm để kiểm tra sức mạnh phòng không Bắc Việt). Và việc Việt Nam bắn rơi máy bay B-52 thật sực gây shock cho toàn giới quân sự nước Mỹ

Một trong số bài viết gần đây nhất, của Rebecca Grant trên trang Bấm Airforce Magazine tháng 12/2012 mô tả:

“Các đội bay của B-52 xuất kích cả thảy 729 lần trong đêm… Cho đến khi chiến dịch kết thúc, Bắc Việt Nam đã quỳ gối, nói như lời của Cố vấn an ninh quốc gia Henry A. Kissinger. Họ đã sẵn sàng ký vào văn bản hòa đàm gồm cả phần trao trả tù binh Mỹ,”

Bà Rebecca Grant cũng trích lời sử gia không quân Walter J. Boyne nói có tám phi công Mỹ “bị giết khi tham chiến hoặc chết vì vết thương, 25 mất tích, 33 bị bắt làm tù binh chiến tranh, và chỉ có 26 được cứu thoát trước khi rơi bị bắt sống”.

Việt Nam bắn rơi máy bay B-52 theo nguồn tin này là 15 chiếc.

Theo tác giả là tướng Marshall Michel ghi lại trong tác phẩm : “eleven days of Christmas”, Việt Nam bắn rơi máy bay B-52 với số lượng là 15 chiếc, trong số 92 phi công bị bắn rơi, có 33 phi công tử nạn, 34 người bị bắt sống và 26 người được cứu thoát

Bản thân sử gia Walter J. Boyne trong một tài liệu đăng năm 1997 nói rằng trên thực tế, hai đội bay B-52 ở Guam và U Tapao lên kế hoạch cho 741 lần xuất kích nhưng 12 chuyến phải bỏ.

Nhìn chung, các giới ở Hoa Kỳ đến nay vẫn cho rằng chiến dịch Linebacker II mà Mỹ cho là chỉ có 11 ngày (the 11- Day War) đã đem lại ‘thắng lợi quân sự’ và đã buộc Bắc Việt quay lại bàn đàm phán vốn bị bế tắc ở Paris.

Bài trên trang tiếng Anh của BBC Magazine ‘North Vietnam, 1972: The Christmas bombing of Hanoi’ (24/12/2012) nhấn mạnh đến sự tàn khốc của trận mưa bom.

“Vào thời điểm đó 1600 người Việt Nam bị giết, theo số liệu của nhà chức trách cộng sản, mà con số thực có thể còn cao hơn,”

Nhưng bài viết cũng cho rằng trận tấn công “có thể đã giúp cho việc ký kết hòa ước một tháng sau đó”.

Viết về Đêm Giáng Sinh khủng khiếp năm 1972, bài báo cho rằng vì sự chống trả quyết liệt của phía Bắc Việt Nam, “không lực Hoa Kỳ mất hai chiếc B-52 đêm đó, trong tổng số 15 chiếc”.

“Một số phản lực cơ và máy bay hỗ trợ cũng bị phá trong vòng 11 ngày diễn ra Linebacker II. Chiến dịch Linebacker II chấm dứt ngày 29 tháng 12 và đến ngày 8 tháng 1/1973, mọi bên đều đã có mặt trở lại phòng hòa đàm ở Paris.”

Theo Marshall Michel, tác giả cuốn ‘The Eleven Days of Christmas: America’s Last Vietnam Battle’ thì cuối cùng, người Bắc Việt Nam đã thấy họ chiến thắng.

“Họ nhấn mạnh rằng cuộc ném bom của Hoa Kỳ có mục tiêu buộc họ đầu hàng, rút quân khỏi miền Nam Việt Nam. Nhưng Hòa đàm Paris cuối cùng thì đã đồng ý cho Bắc Việt để quân đội ở lại phía Nam, và vì thế họ có thể nói là chiến dịch Linebacker II đã thất bại.”

Có thể thấy, số máy bay B-52 bị bắn rơi trong trận đánh Hà Nội 12 ngày đêm vào khoảng 15-34 chiếc, về phía Mỹ và nước ngoài thừa nhận 15 chiếc và trong 11 ngày đêm. Số máy B-52 bị bắn rơi ở Việt Nam đặc biệt là con số máy bay B-52 bị bắn rơi ở Hà Nội giữa 2 bên có thể chênh lệch. Tuy nhiên, dù sao thì cũng không thể phủ nhận mức độ tàn phá khủng khiếp của không quân Mỹ đã giáng xuống Hà Nội và các vùng chung quanh cũng như sự gan dạ, anh dũng của các chiến sĩ quân đội Việt Nam trong cuộc bảo vệ thủ đô Hà Nội

Theo thống kê của Cục dự trữ quân đội Mỹ và từ căn cứ không quân / bảo tàng không quân Mỹ Wright-Patterson Air Force Base/Air Force Museum, Từ tháng 6 năm 1965 đến tháng 8 năm 1973, máy bay B-52 đã bay tổng cộng 124.532 phi vụ, Toàn bộ tổn thất của máy bay B-52 ở Việt Nam là 26 chiếc. Với 15 chiếc máy bay B-52 bị bắn rơi ở miền Bắc, 9 chiếc B-52 ở ngoài miền Bắc, 7 chiếc do hư hỏng, tai nạn. Với :  Với các năm : 1965 : 2 chiếc, 1967 : 3 chiếc, 1969 : 2 chiếc , 1972 : 17 chiếc, 1973 : 2 chiếc .