Chiến dịch “Những oan hồn vất vưởng” hay “Những oan hồn phiêu bạt” – Operation Wandering Soul – The Wandering souls là chiến dịch tâm lý chiến của Mỹ và chính quyền Sài Gòn nhằm khai thác niềm tin của người Việt về những người đã khuất trong chiến tranh Việt Nam
Một trong những tín ngưỡng của người Việt Nam là “những linh hồn vất vưởng”. Đó là niềm tin rằng khi một người nào đó mất đi thì phải được chôn cất ở quê nhà, nếu không linh hồn của họ sẽ lang thang vô định và chịu nhiều đau khổ . Người thân thỉnh thoảng có thể gặp lại người đã mất trong những ngày giỗ hoặc ở nơi họ đã mất. Khi quay lại nơi người thân đã mất đi, họ cũng cúng tế để tưởng nhớ người thân
Nhằm khai thác tín ngưỡng đó, quân Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã lập chiến dịch “Những oan hồn vất vưởng” – Operation Wandering Soul . Trong chiến dịch này , các kỹ sư đã ghi âm lại những âm thanh tựa như của người đã khuất, những thanh âm rùng rợn, tiếng cười, tiếng gọi, tiếng than khóc đầy oan khuất như thể người chết từ cõi âm vọng về. Những âm thanh của những người lính tử trận, than khóc vì thân xác không được chôn cất tử tế nơi quê nhà. Cuốn băng này được gọi là Ghost Tape No. 10 (Cuốn băng Ma số 10) .Mục đích của những cuộn băng này là nhằm gây xao động tâm lý của những người Bắc Việt đang chiến đấu ở miền Nam Việt Nam, những người Việt Cộng đang lẩn trốn trong các căn cứ ở rừng sâu, …
Trong cuộn băng ghi âm lại giữa rừng sâu với những âm thanh của cây rừng xào xạc, tiếng gió rít lên đầy vẽ thê lương, giọng một người con gái đi tìm cha của mình :
-“Ba ơi, ba ơi, ba về với con, về với con nghe ba, ba ơi!”
Lẫn trong tiếng xào xạc vọng lại từ rừng sâu vang lên một giọng người đàn ông nức nở, nghẹn ngào :
“Ai đó? Ai gọi tôi đó? Con tôi? Vợ tôi đang gọi tôi ?. Ba đang về với con đây. Tôi đang về với mình đây. Nhưng tôi còn đâu mảnh hình hài nữa. Tôi đã chết rồi má con bây ơi! . … Các bạn của tôi ơi, tôi phải về để nói cho các bạn biết rằng, …. tôi đã chết thật là oan uổng, thật là phi lý, … trở về đi các bạn, trở về đi, …”
Các trực thăng thường được sử dụng để mang các thiết bị phát âm có công suất lớn và thường bay chậm chậm vào ban đêm và phát các cuộc băng này để kêu gọi các chiến binh Bắc Việt đào ngũ. Dù biết rằng đó là do trực thăng phát ra, nhưng các chiến binh dưới mặt đất không khỏi e ngại một ngày nào đó, mình cũng sẽ có một kết thúc giống như vậy
Đơn vị chịu trách nhiệm thực hiện chiến dịch Oan Hồn Vất Vưởng này là tiểu đoàn 6 Tâm Lý Chiến – 6th PSYOP Battalion , ngoài ra còn có một số đơn vị của Hải Quân Mỹ cũng thường xuyên thực hiện. Một trong những câu chuyện tường thuật rõ ràng nhất là câu chuyện ở căn cứ hỏa lực Chamberlain – Fire Support Base (FSB) Chamberlain được tường thuật lại trên Tờ báo Tia Chớp Nhiệt Đới ngày 23 tháng 2 năm 1970
“Nếu bạn trong đội Wolfhound của tiểu đoàn 1 , trung đoàn 27 sư đoàn 25 bộ binh và đóng quân ở căn cứ Chamberlian vào đêm ngày 10 tháng 2, bạn sẽ kinh hoàng vì nơi đây giống như bị ma ám bởi oán khí của những linh hồn chết oan
Những tiếng rên rĩ, than khóc, ai oán bắt đầu phát ra từ khoảng 8 giờ tối . Tất nhiên là ma quỷ không thật sự tồn tại . Các âm thanh đó xuất phát từ tiểu đoàn 6 Tâm Lý Chiến – 6th PSYOP Battalion và từ Phòng 5 của tiểu đoàn 1/27, những người đang tiến hành nhiệm vụ chung quanh căn cứ Chamberlain, những người đang sử dụng các máy phát công suất lớn và các cuộn băng những linh hồn lang thang – The Wandering Soul
Đây là câu chuyện huyền bí và nó đã thành công. Những linh hồn vất vưởng là cuộn băng về cái chết của một người lính Việt Cộng đang lang thang. Linh hồn này nói cho các đồng đội về sự khổ ải và những đau khổ mà mình gặp phải do không được chôn cất tử tế đàng hoàng”
Đại úy William Goodman cho biết :
“Theo đạo phật, các linh hồn không được chôn cất đàng hoàng sẽ phải lang thang và không được siêu thoát’
Thiếu úy Peter Boni thuộc tiểu đoàn 6 Tâm Lý Chiến :
“Chúng tôi đã tác động đến tâm lý của Việt Cộng và chiến thuật này đã tỏ ra hiệu quả. Chiến dịch đã khiến các dân làng quay về nhà và cả những người đang xao động cũng quay về với chính phủ “
Ngoài việc sử dụng cuộc băng những linh hồn phiêu bạt. Tiểu đoàn 6 tâm lý chiến còn sử dụng những âm thanh khác nhằm gia tăng hiệu quả. Một thành viên của tiểu đoàn 6 Tâm Lý Chiến kể lại :
“Chúng tôi đã bay đến Bankok và ghi âm lại tiếng gầm của hổ dữ nơi Sở Thú. Sau đó chúng tôi đã sử dụng một người Chiêu Hồi và lồng âm thanh hổ vào để tường thuật lại cảnh tượng khi bị hổ dữ tấn công ở khu vực núi Bà Đen. Chúng tôi đã cho 2 đội để phát âm thanh ở khu vực đó. Kết quả là đã có 150 binh sĩ Việt Cộng ra đầu hàng “
Trung tá Raymond Deitch – chỉ huy trưởng tiểu đoàn 6 tâm lý chiến :
“Chúng tôi khai thác tín ngưỡng của người Việt rằng khi một người nào đó mất đi thì cần phải chôn cất nơi quê hương. Nếu không thì linh hồn người đó sẽ phải sống tha phương, vất vưởng không được siêu thoát”
Cuộn băng này được phát lại ở những nơi được phân bổ cẩn thận nhằm tránh tình trạng các binh sĩ Việt Nam Cộng Hòa nghe thấy bởi vì họ cũng sẽ bị ảnh hưởng giống như Việt Cộng. Đơn vị chủ quản là Liên Đoàn 4 Tâm Lý Chiến – 4th Psychological Operations Group với 4 tiểu đoàn 3, 6,7,8 Tâm Lý Chiến
Cựu chiến binh Duane Yeager cho biết :
“Tác động và nắm được tâm lý của các binh sĩ Việt Cộng là điều mà Liên Đoàn 4 Tâm Lý Chiến – 4th Psychological Operations Group mong muốn. Khi rải truyền đơn, các chỉ huy Việt Cộng có thể ngăn cản, tuy nhiên khi sử dụng cuộc băng này, binh sĩ Việt Cộng khi dưới hầm ngầm vẫn có thể nghe thấy . Khi trong đêm khuya, họ có thể suy ngẫm và nhớ về quên hương, tình cảm mà họ đã bỏ lại sau lưng”
Một binh sĩ thuộc sư đoàn 1 Bộ Binh cho biết :
“Tôi là binh sĩ sư đoàn 1 Bộ Binh giai đoạn 1968-1970 và đã từng nghe cuộn băng này vào ở khu vực bãi đám Mary Ann – Landing Zone Mary Ann. Âm thanh giống như tiếng than khóc của ma quỷ. Khi nghe cuộn băng đó, bản thân tôi cũng muốn trở thành người Chiêu Hồi. Nó tác động đến mọi người giống như đang ở địa ngục khi ở rừng rậm giữa đêm khuya”
Quân Giải Phóng cũng đã ra sức chống lại chiến dịch này. Binh sĩ Robert Brown cho biết :
“Chiếc C-47 ‘Gabby của tôi hoạt động ở khu vực thị trấn Bình Thủy . Ngay khi mở cuộc băng lên, Việt Cộng đã xả đạn liên tục nhắm vào máy bay ác liệt đến nỗi viên phi công đã nói, sẽ không bao giờ mở cuộc băng đó nữa”
Mặc dù “cuốn băng ma” được phát tán rộng rãi, song hiệu quả đem lại cụ thể ra sao thì hoàn toàn không được kiểm chứng. Chỉ biết rằng mỗi khi cuộn băng đó được mở là lập tức các trực thăng sẽ bị bắn ác liệt.
