Việt Nam Cộng Hòa và Sài Gòn sụp đổ trong chiến tranh Việt Nam – The fall of South Vietnam 30/4/1975 – P15

Việt Nam Cộng Hòa và Sài Gòn sụp đổ 30/4/1975 trong chiến tranh Việt Nam – The fall of South Vietnam in Vietnam war – P15

Tình hình càng lúc càng nguy ngập. Tướng Phú đã gọi về Nha Trang và lệnh cho Đại Tá Đông – tư lệnh Lữ đoàn 2 Thiết Giáp nắm quyền chỉ huy cuộc di tản

Đoàn di tản rời khỏi Hậu Bổn vào ngày 20 và đến được Phú Túc cách đó khoảng 18km. Thị trấn này vừa bị quân Bắc Việt tràn ngập . Không quân yểm trợ được gọi vào lúc 16h nhưng các máy bay lại ném nhầm bom vào đoàn quân đi đầu khiến gần như trọn tiểu đoàn Biệt Động Quân đi đầu đều thương vong gần hết. Tổn thất nặng này khiến đoàn quân di tản lại bị đứng lại và tình hình lại càng thêm hỗn loạn. Một số chiếc xe bị xe tăng và thiết giáp bị dính sình lầy và mắc kẹt ở các điểm vượt sông, nhiều binh sĩ và người dân hỗn loạn nhảy xuống sông để bơi và chìm chết đuối 

Ở thị xã Củng Sơn, cách Tuy Hòa khoảng 55km, đoàn di tản phải vượt sông Ba và đi tiếp theo con đường tỉnh lộ 436 nằm ở phía Nam con sông. Phía ngoài Củng Sơn, đoạn đường 7B đã bị lực lượng Đại Hàn đóng quân ở khu này trước đây cài mìn dày đặc . Một chiếc cầu phao được đưa từ Nhà Trang lên Tuy Hòa nhưng không thể đi bằng đường bộ đến Củng Sơn do quân Bắc Việt chận đường khắp nơi. Cuối cùng những máy bay trực thăng CH-47 cũng đã di chuyển được từng đoạn cầu phao đến và thả xuống Củng Sơn 

Ngày 22, cầu phao bắc xong, đoàn người vượt sông và tiến từ từ về phía Tuy Hòa . Do hỗn loạn, cầu phao bị sập và gây thiệt hại nặng nề về xe cộ và quân dân. Cầu phao cuối cùng được sửa xong và đoàn người còn lại vượt sông

Đoạn đường không dài nhưng cuộc triệt thoái đã tổn thất nặng nề về người và trang thiết bị. Đã mất 7 ngày nhưng chưa về đến Tuy Hòa. Trên suốt đường đi, đoàn triệt thoái liên tục gặp các cuộc phục kích, bị pháo kích liên tục. Chi khu Tuy Hòa không còn quân dự bị yểm trợ nên đoàn triệt thoái phải dựa hoàn toàn vào lực lượng cơ hữu. Thời tiết xấu khiến không quân không thể yểm trợ

Tiểu đoàn 34 thuộc Liên Đoàn 7 Biệt Động Quân với sự yểm trợ của vài chiếc M113 còn sót lại cố sức mở đường, đánh thông hết chốt chặn này đến chốt chặn khác của quân Bắc Việt. Nhiều chiếc xe dân sự chở dân liều mạng mở hết tốc lực, vượt qua lính Biệt Động Quân để chạy về Tuy Hòa. Nhưng chỉ vừa chạy được chừng vài trăm mét đều bị quân Bắc Việt xả súng máy hoặc dùng súng chống tăng bắn cháy rụi

Ngày 27 , chốt chặn cuối cùng được đánh thông, đoàn di tản mới bắt đầu an toàn di chuyển về Tuy Hòa. Lúc 21h, chiếc xe đầu tiên mới vào được thị trấn. Không có bất cứ ai làm thống kê việc còn bao nhiêu binh sĩ, dân chúng và xe cộ về đến Tuy Hòa. Không ai thống kê được có bao nhiêu người dân, bao nhiêu binh sĩ bắt đầu cuộc di tản bi thảm. Khoảng 5.000 người đã qua đêm trong các các lều dã chiến tại trung tâm Hỗ Trợ Di Tản ỏ Tuy Hòa. Khoảng 300 xe cộ quân sự lẫn dân sự về đến Tuy Hòa được Đoàn 2 Tiếp Liệu cung cấp xăng dầu

Cuộc triệt thoái Cao Nguyên được xem là một thất bại hoàn toàn. Mọi đơn vị của Quân Đoàn II đều gần như bị tan rã. Đại tá Lê Khắc Lý – Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II đánh giá chỉ có khoảng 5.000 quân trong số khoảng 20.000 quân hỗ trợ còn tồn tại. Trong tổng số 5 Liên Đoàn Biệt Động Quân, chỉ còn khoảng 900 quân là đến trình diện Bộ Chỉ Huy Quân Đoàn II ở Nha Trang. Điều ngạc nhiên là tiểu đoàn 34 Biệt Động Quân được vinh danh là các anh hùng phá chốt chỉ thiệt hại khoảng 50% quân số và được lưu lại để phòng thủ Tuy Hòa

Nguyên nhân và kết quả

Về tính chiến thuật, rút lui là quá trình khó khăn nhất. Nó đòi hỏi sự hoạch định về thời gian chính xác, sự lãnh đạo quyết đoán và phối hợp các đơn vị thật chặt chẽ. Tuy nhiên, cuộc triệt thoái Cao Nguyên lại không đạt được những điều đó, nó đơn giản là cuộc rút lui với các đơn vị có tổ chức và theo kế hoạch được định trước. Cuộc triệt thoái này đã bị cản trở và phá hỏng bởi dòng người tị nạn tràn theo, kèm theo đó là tình trạng con đường quá xấu và không đủ phương tiện để vượt sông. Tướng Phú đã đúng khi đã gây được yếu tố bất ngờ và ít nhất quân Bắc Việt đã bị bất ngờ trong những ngày đều di tản. Các đơn vị sư đoàn 320 lẽ ra đã không thể truy đuổi kịp đoàn di tản nếu các phương tiện vượt sông như cầu phao được lắp sẵn. Họ chỉ đuổi theo kịp sau 2-3 ngày khi đoàn di chuyển bị đứng lại do không thể vượt sông

Sai lầm lớn nhất là ở tướng Phú do thiếu sự phối hợp. Do tính bí mật nên ông chỉ tin cậy ở 1 số binh sĩ thuộc cấp và điều đó là không đủ. Cuộc triệt thoái thiếu sự phối hợp ngay từ đầu. Chuẩn tướng Phạm Duy Tất quá bận rộn với các đơn vị Biệt Động Quân dưới quyền. Chuẩn tướng Trần Văn Cẩm gần như không có vai trò nào trong cuộc triệt thoái

2 vị Tỉnh trưởng Phú Bổn và Phú Yên đã thất bại khi không thể bảo vệ tuyến đường di tản trong địa phận của mình . Nói cách khác, họ đã không chỉ huy tốt lực lượng Địa Phương Quân và Nghĩa Quân. Tuy nhiên cũng cần thừa nhận 2 lực lượng này chỉ là lực lượng bán chính quy và không được huấn luyện và trang bị chu đáo 

Cuối cùng, sự thất bại này đến từ sự chỉ huy yếu kém của các cấp. Các đơn vị đã không được thông tin cụ thể, kỷ luật đã không được duy trì và bắt buộc ở mức tối đa để tránh sự náo loạn. Đặc biệt, các binh sĩ đã không được động viên để dũng cảm xông lên phá chốt ngay cả khi bị đặt trước sự chọn lựa phá chốt để sống sót hay sẽ bị chết

Về mặt quân sự, cuộc triệt thoái đã để lại 1 thảm kịch lớn khi 75% sức mạnh của Quân Đoàn II đã hoàn toàn lụn bại bao gồm sư đoàn 23 bộ binh, biệt động quân, thiết giáp, pháo binh, công binh, truyền tin,… đều mất gần hết chỉ trong 10 ngày. Kế hoạch tái chiếm Ban Mê Thuột đã vô tác dụng vì Quân Đoàn II không còn đơn vị tác chiến . Quân Bắc Việt đã chiếm giữ Pleiku và Kontum mà không cần chiến đấu.

Lúc này, tâm lý hoản loạn đang bao trùm cả miền Nam Việt Nam, nhiều người dân từ vùng I Chiến Thuật lẫn vùng II Chiến Thuật đều đang chạy theo đường QL 1 để vào Sài Gòn. Ngay tại Sài Gòn, bất ổn đang dâng cao khi nhiều người đã lên tiếng yêu cầu chính phủ từ chức. Nhiều hoạt động chống chính phủ cũng diễn ra và cũng lên tiếng chống Mỹ

Nỗ lực cuối cùng để ngăn chận quân Bắc Việt tràn từ vùng Cao Nguyên xuống vùng đồng bằng duyên hải chỉ còn dựa lữ đoàn 3 Nhảy Dù đang đóng tại đèo Khánh Dương

 

Tag :  Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ – Sài Gòn sụp đổ – The fall of South Vietnam

Xem từ đầu : Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ ngày 30/4/1975 – Sài gòn sụp đổ ngày 30/4/1975 – The fall of South Vietnam April 30th 1975 – P1

Xem lại : Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ ngày 30/4/1975 – Sài Gòn sụp đổ ngày 30/4/1975  – The fall of South Vietnam on April 30th 1975 – P13

Xem tiếp : Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ ngày 30/4/1975 – Sài Gòn sụp đổ ngày 30/4/1975 – The fall of South Vietnam on April 30th 1975 – P15